آیت‌الله رشاد: غرب شعار عقلانیت سر می‌دهد اما علاقه چندانی به آن ندارد/لاریجانی:۴ چالش مورد تأکید در نامه رهبری برای دنیای امروز

به گزارش خبرنگار آئین و اندیشه خبرگزاری فارس، هم ‌اندیشی علمی «اسلام و جوان غربی: چالش‌ها و چشم‌اندازها (بررسی و بازخوانی دو نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به جوانان غرب)» صبح امروز (دوشنبه 17 اسفند) با حضور حجت‌الاسلام علی ذوعلم دبیر علمی این هم‌اندیشی، آیت‌الله علی‌اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام ابراهیم کلانتری رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام رضا غلامی رئیس موسسه پژوهشی علوم انسانی اسلامی با مشارکت جمعی از دستگاه‌های علمی و فرهنگی کشور و اساتید حوزه و دانشگاه و مراسم اختتامیه نیز عصر امروز با حضور محمدجواد لاریجانی در تالار استاد شهیدی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.

*رشاد: رهبری در نامه به جوانان غربی «فطرت»‌ را مخاطب قرار دادند

در مراسم افتتاحیه آیت‌الله رشاد طی سخنانی با اشاره به سبک خاص مخاطب‌پروری در نامه‌های رهبری به جوانان غربی، عنوان کرد: این شیوه، شیوه رایج انبیاء است، یعنی مخاطبه با وجدان انسان‌ها که هدف از آن انتقال مجموعه‌ای مبانی معرفتی است.

وی در ادامه افزود: ما انسان را موجودی ذاتمند می‌دانیم بر خلاف کسانی که انسان را فاقد ماهیت و ذات می‌دانند بنابر این، این انسان خوش‌سرشت و دارای سرشت الهی است. در این موجود چیزی به نام فطرت نهفته است. بنابر این وجود آدمی آنچنان است که هم در ساحت معرفت و شناخت و هم در ساحت گرایش و کنش و رفتار این فطرت بروز می‌کند. فطرت غیر از عقل است. آیات فراوان قرآن کریم این مدعا را اثبات می‌کند که انسان دارای فطرت و فطرت او الهی است.

آیت‌الله رشاد با توضیح تفاوت بین واژه فطرت و خلقت عنوان کرد: درست است که هر دوی آنها بر وزن فعله است،‌ اما فطرت نکته‌ای دارد، فطرت به آفرینش بی‌پیشینه گفته می‌شود خلقتی که ابداعی و بی‌مثال است. انسان دارای خلقتی خاص و بی‌پیشینه است قرآن در آیات بسیاری به این امر اشاره و تأکید می‌کند که انسان الهی است. حتی در مواجه با کافر نیز توضیح می‌دهد که می‌توان از وجدان استفاده کرد.

وی با اشاره به روایات ائمه اطهار (ع) عنوان کرد: حدیث پیامبر (ص) این است که خدا هر مولودی و بچه‌ای که زاده می‌شود را بر فطرت زاده می‌شود. یعنی در وجودش وجدان می‌کند. بشر در وجودش به خالقیت حق‌تعالی اذعان می‌کند. حتی می‌‌گویند انسانی که در کشتی شکسته‌ای در اعماق دریا در حال مرگ قرار گرفته در درونش امید دارد و می‌داند که خدایی او را نجات می‌دهد ما از این نکته درمی‌یابیم که در مقام تخطئه نیستیم اما از نقطه تخاطب غافلیم.

آیت‌الله رشاد با بیان اینکه این خیلی خوب است که در برخورد اولیه با مخاطب ارتباط عقلی برقرار کنیم، یادآور شد: در وهله اول امکان مقابله با وجدان مخاطب نیست بنابر این بهتر است به روش عقلی وارد شویم. زمانی ما در قم استادی داشتیم که مخالف فلسفه بود و نظر مثبتی نیز به مرحوم علامه طباطبایی نداشت گر چه خود علامه هم او را راهنمایی می‌‌کرد. یکی از اساتید دیگرمان به ایشان گفته بود که شما باید دل علامه را به دست بیاورید. خود ایشان به ما می‌‌گفت برای مواجهه با توده‌ای‌ها و مارکسیست‌ها چاره‌ای نداریم جز اینکه با فلسفه کار کنیم، به هر حال ما باید از فن برهان و استدلال عقلی به موقع استفاده کرده و حتی از عدله نقلی نیز بهره‌مند شویم.

* غرب شعار عقلانیت سر می‌دهد اما علاقه چندانی به آن ندارد

وی همچنین اظهار داشت: برخی از اهل منبر و فضلای جوان شبکه‌های صدا و سیما را می‌بینم که مورد استقبال جوانان قرار می‌گیرند و گاهی حتی از آیه و روایات نیز استفاده نمی‌کنند، برخی از این‌ها از همین شیوه تخاطب با وجدان مخاطب بهره می‌گیرند. من تصور می‌کنم نامه رهبری و طرز تخاطب ایشان با مخاطب یک سبک‌شناسی خاصی دارد. ایشان با عامه مخاطبان غربی مواجه بودند که به رغم شعار عقلانیت باز هم چندان علاقه‌ای بدان ندارند.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش عنوان کرد: رهبری حتی در نامه به آیات و روایات و حتی روایات انجیل و تورات نیز تمسک نجستند بلکه بیشتر تصور می‌کنم با وجدان و فطرت مخاطب تخاطب کردند. ایشان در این نامه با اشاره به جنگ‌های غرب و تاریخ سیاه آنها به روشنفکران غربی که در صدد تغییر تاریخ هستند اشاره کرده و بیان می‌کنند که جریان وسیعی در حال تغییر تاریخ با برخوردی هرمنوتیکی است.

آیت‌الله رشاد در ادامه افزود: پرسش رهبری از جوانان غربی بدین دلیل است که وجدان عمومی آنها را بیدار کند تا در عین حال واقعیت را ببینند و قبول کنند که وجدان عمومی غرب با تأخیر بیدار می‌شود. ایشان تأکید می‌کنند که باید امروز را مطالعه و نقد کرد و خیلی زیرکانه غرب را زیر سوال می‌برند.و پرسش می‌کنند که چرا روشنفکران و سیاست‌مداران غرب که مدعی آینده‌پژوهی هستند آینده و گذشته را می‌بینند اما حال را نمی‌بینند و چرا از شکل‌گیری آگاهی عمومی جلوگیری می‌کنند.خود سیاست‌گذاران غربی در برابر این نامه سکوت اختیار کردند.

وی همچنین اظهار داشت: رهبری در این نامه تلاش دارند این مضمون را برسانند که اسلام دین تقلبی نیست و اسلام واقعی با داعش برابر نیست. اسلام ناب همانی است که تمدن‌ساز بوده است. ایشان نگاه و مخاطب غربی را به خوبی در نظر گرفته‌اند و به لحاظ سبک‌شناسی از شیوه مخاطبه با وجدان استفاده کرده‌اند، شاید گمشده خود ما اصحاب گفتمان انقلاب نیز همین باشد که با جامعه و وجدانمان چنین مواجهه‌ای نداریم.

وی در پایان عنوان کرد: امروزه بسیاری از مسائل و دغدغه‌های طبقات فرهنگی غرب جهان را مردم شرق جهان هم دارند. جوانی که یکسره صبح تا شب پای ماهواره در قلب تهران نشسته است هم در غرب زندگی می‌کند، این جوان هم مثل جوان غربی است با او هم به همین شکل باید مخاطبه داشته باشیم.

*حجت‌الاسلام غلامی: اثرگذاری نامه رهبری وابسته به تولید محتواست/ جهان اسلام از تعامل با غرب ابا ندارد

حجت‌الاسلام غلامی طی سخنانی با اشاره به اهمیت پرداختن به این موضوع و اینکه چنین بحث مهمی تا به حال به حاشیه رفته و حقش ادا نشده است، افزود: ما باید پنجره‌های تازه‌ای در داخل کشور و جهان اسلام و همینطور دنیای غرب باز کنیم.

وی در ادامه توضیح داد: من معتقد هستم نامه رهبری برای جوانان غربی حقیقتاً در داخلش یک دلسوزی و عطوفت نسبت به خود جوانان دارد. ایشان نگران هستند که با ادامه سیاست‌های نظام سلطه و جنگ‌افروزی‌ها -که دلایلش هم روشن است- قربانی اصلی خود مردم غرب به ویژه جوانان باشند.

غلامی با اشاره به صحبت‌های رئیس جمهور سابق آمریکا بعد از حادثه 11 سپتامبر درباره به راه افتادن جنگ‌های صلیبی عنوان کرد: این سخن ساده نبود هر چند مورد انتقاد قرار گرفت اما از برنامه کلانی که به ویژه آمریکایی‌ها در جهان برای جلوگیری از رشد اسلام در اعماق غرب و مرگ نظام سرمایه‌داری توسط اسلام دارند، پرده‌برداری کرد.

وی همچنین اظهار داشت: هنوز هم بحث جنگ‌های صلیبی از دستور کار خارج نشده و به هر میزان که این برنامه‌های تروریستی با این پیشرفت درون دستگاه‌های اطلاعاتی برنامه‌ریزی می‌شود و حتی در قلب پاریس اقدام تروریستی صورت می‌گیرد و گفته می‌شود که خود پلیس هم غافلگیر شده،‌ ادامه خواهد داشت. خود 11 سپتامبر هم حتی توسط خود غربی‌ها مورد شک قرار گرفت و کتاب‌هایی درباه آن نوشتند.

غلامی با اشاره به اینکه این فعالیت‌ها نفرت علیه مسلمانان را نشان می‌دهد، گفت: ما شاهد درگیری و اعمال خشونت هستیم بدون اینکه گناهی از سوی مسلمانان صورت بگیرد آنها مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. اگر چنین چیزهایی کنترل نشود به درگیری  و کشتار مسلمانان منجر خواهد شد.

وی اظهار داشت:‌ لازمه چنین چیزی این است که مردم غرب بیدار شده و با اسلام حقیقی آشنا شوند. حتی بزرگان مذاهب اسلامی هم چنین فجایعی را رد می‌کنند و نسبتی جدی این خشونت‌ها با مذاهب اسلامی ندارد. هر چند شاید ریشه و زمینه‌هایی از این امر دیده شده باشد چرا که این فرق تندرو در جهان اسلام سابقه دارند با این حال چنین فجایعی بدون حمایت و چراغ سبز دولت‌های غربی سر بر نمی‌آورند.

* جهان اسلام از تعامل با غرب ابا ندارد

رئیس موسسه پژوهشی علوم انسانی اسلامی صدرا در ادامه صحبت‌های خود عنوان کرد: غرب باید با اسلام حقیقی و ناب آشنا شده و پروژه اسلام‌هراسی به شکست بینجامد تا جلوی فاجعه را خود مردم غرب بگیرند و زمینه‌ای برای تعامل سازنده مردم غرب و مسلمانان فراهم شود. امروز غرب فرصت بهتر زیستن و غلبه بر تهدیدات مدرنیته را ایجاد کرده است.

وی افزود:‌ آنچه امروز هم از آن محرومیم با این تعاملات برخودار می‌شویم همانطور که جهان اسلام هیچ ابایی در طول تاریخ برای ارتباط با غرب نداشته، حتی تعامل نقادانه و گزینشی که استقلال و  عزت ما را زیر سوال نبرد و بر اساس جهان‌بینی الهی به سمت پیشرفت ما باشد، از سوی ما تأئید می‌شود.

غلامی با اشاره به دستاوردهای مثبت برگزاری این نشست گفت:‌ این نشست می‌تواند برای کسانی که در اروپا و آمریکا فعالیت می‌کنند و این دو نامه را ترویج می‌دهند محتوا فراهم کند. البته این نامه به همین شکل کفایت نمی‌کند باید تحلیل و تدوین صحیح شود این کار از سوی اساتید و علما باید انجام شود.

وی در پایان عنوان کرد: اساتید ایرانی می‌توانند برای تولید محتوا در این حوزه پیشتاز باشند و منابعی برای کسانی که دلسوزانه در اروپا و آمریکا این حوزه را دنبال می‌کنند فراهم کنند. بنابر این صرف رساندن نامه به دست جوانان کفایت نمی‌کند برای ما تأثیرگذاری نامه‌ها مهم است و این تأثیرگذاری با تولید محتوای مناسب فراهم می‌شود.

*حجت‌الاسلام ذوعلم : یک سال از نامه رهبری گذشت، حوزه و دانشگاه چه کردند؟

حجت‌الاسلام کلانتری رئیس نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه تهران ضمن خیرمقدم به مدعوین هم‌اندیشی عنوان کرد: جهان هر روز به سمت حق و باطل حرکت می‌کند. اردوگاه‌ها مشخص می‌شوند و بعد از گرد و غبارها و فتنه‌هایی که سال‌های سال به وجود آمده حق و باطل مشخص می‌شوند. ما هم به سرعت به سمت موعود جهانی و وعده حق خدا در خصوص حاکمیت حق بر جهان نزدیک می‌شویم.

وی در ادامه افزود: در این خصوص آیات قرآن زیاد بیان شده است استکبار جهانی هم توان خود را به کار گرفته که پیام حق به گوش جهانیان نرسد، در این اثنا پیام‌هایی نیز از سوی رهبری خطاب هب جوانان غربی صادر شده است ویژگی این پیام‌ها به لحاظ زمان‌شناسی و حقیقی بودن است. ایشان با اشراف به مسائل جهان مباحثی را بیان کرده‌ و ذهن مخاطب را آماده دریافت پیام کرده‌اند.

کلانتری با اشاره به اینکه پیام‌های رهبری نه از روی دستورالعمل است و نه از موضع‌ حاکمیت بر قدرت، عنوان کرد: ایشان بلکه به عنوان یک پیام‌بر این مباحث را به گوش جهانیان می‌رسانند. رهبری در مهمترین موضوع جهان دست می‌گذارند که همان خشونت، قتل و غارت است، جوان امروز باید توجه کند که تضاد و دوگانگی از کجا ناشی می‌شود حضرت آقا این مسائل را به خوبی مورد تفکر قرار داده و به جوانان غربی منتقل کردند.

* رهبری به تعامل صحیح و شرافتمندانه با غرب تأکید دارند

در ادامه نشست، حجت‌الاسلام ذوعلم عنوان کرد: در دورانی به سر می‌بریم که اسلام ناب در برابر نگاه انحرافی به انسان و جهان در حال پیشرفت و توسعه گفتمانی است. برگزاری این هم‌اندیشی نیز عنایت ویژه در این راستا تلقی می‌شود.

وی در ادامه افزود: متفکر اسلام معاصر چالش‌هایی دارد از جمله اینکه آیا نسبت به غرب و آرمان‌های اساس انقلاب اهداف دنبال می‌شود نامه‌های رهبری توطئه بسیار پیچیده که جهان اسلام را تهدید می‌کند بیان کرده است اما باید بررسی کنیم که ما چه نیازی به این نامه داریم آنچه به نظر می‌رسد پاسخ به پرسشی اساسی است که نوع پاسخ ما تعیین‌کننده آینده است. مواجه ما با غرب چگونه باید باشد.

حجت‌الاسلام ذوعلم با اشاره به اینکه جبهه اسلام از گفتمان برخودار شده و جهان را متوجه خود ساخته است،‌اظهار داشت: استعمار در قالبی جدید طراحی خطرناکی کرده که در چند سال اخیر شاهد آن هستیم. نامه رهبری نیز حاوی یک پاسخی مشخص به پرسشی اساسی است. چند کلمه در پایان نامه دوم مورد تأکید است که رهبری می‌گویند با تعامل صحیح و شرافتمندانه به غرب بیاندیشیم، این تعامل باید خودباورانه و فعال باشد.

وی با اشاره به اینکه شکل دهی به جریان هایی مثل داعش از جانب غرب به این منظور بوده که به جهانیان نشان داده شود که جهان اسلام قصد دارد بنیان غرب را براندازد، اظهار داشت:‌ ما باید با غرب تعامل کنیم و از نظر علمی، سیاسی، فناوری حتی رویکردهای اجتماعی توانمندی های بالایی داشته باشم چراکه چاره ای جز تعامل با غرب نداریم، اما در این نگاه یعنی نگاه دوم تعامل، انفعالی بوده و تعاملی است که تنها پوسته ای از اسلام برای ما باقی می گذارد و هویت و ملیت ما را تهدید می کند.

وی در پایان گفت: امروز این نامه در جهت‌گیری‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ما نقش مهمی دارد باید از جامعه حوزوی و دانشگاهی گله‌مند باشیم که چرا پس از گذشت یک سال از نگارش این نامه هنوز تحقیقات و اقدامات جدی در زمینه آن انجام نداده‌اند.

*حجت‌الاسلام رهنمایی: گفتمان بیداری وجدان‌های خفته، درآمدی بر بیداری جهانی است

در ابتدا، حجت‌الاسلام احمد رهنمایی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) مقاله خود را بدین شرح با عنوان «گفتمان بیداری وجدان‌های خفته، درآمدی بر بیداری جهانی» قرائت کرد: تلاش برای بیداری بندگان خدا، ارشاد آنان به جوانان حق و نجاتشان از گمراهی، سربرگ رسالت خطیر همه پیامبران و پیشوایان راستین دین در طول تاریخ بوده و هست. در این میان به هر اندازه که افراد و جوامع بشری در پذیرش این رسال عظمی با تحولات ناشی از آن همسو بوده‌اند، در مسیر نیل به سعادت سرنوشت بهتر و زیباتری را برای خود رقم زده‌اند.

وی در ادامه یادآور شد: در پی انتشار نامه مقام معظم رهبری خطاب به جوانان اروپا و آمریکا، جهان شاهد ایفای نقش پیامبرگونه معظم له در ابلاغ رسالات الهی به منظور بیدارسازی وجدان‌های خفته جهان به ویژه جوانان شد.

رهنمایی اظهار داشت: در این مقاله سعی کردم شش سوال از جمله چرایی انتخاب جوانان به عنوان مخاطب نامه، چرایی دعوت جوانان به کشف مستقیم حقیقت و چرایی اسلام ستیزی در غرب و پاسخگویی به آن‌ها، فلسفه ارسال نامه رهبر انقلاب را در راستای رسالت بیدارگری تبیین کرده و راهکارهایی برای چگونگی اشاعه این پیام را ارائه کنم.

*ماهیت و مختصات اسلام از نظر قرآن، تاریخ و سیره پیامبر (ص)

همچنین در ادامه حجت‌الاسلام محمد صفر جبرییلی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مقاله خود را با موضوع «ماهیت و مختصات اسلام از نظر قرآن، تاریخ و سیره پیامبر (ص) بیان کرد و ضمن تشریح مقاله خود از پرسش‌های حضار نیز بهره مند شده و پاسخ آنها را ارائه داد.

در ادامه نشست، هیئت رییسه «شرایط و موقعیت فرهنگی اجتماعی کنونی غرب» با حضور فواد ایزدی، مصطفی ملکوتیان، محمدرضا مجیدی، سید مجید امامی، علی فهیم دانش، سقای بی ریا و جمیله علم الهدی تشکیل شد.

*نگاهی به وضعیت جوامع مسلمانان اروپایی در آستانه ارسال پیام رهبر انقلاب

علی فهیم دانش، استاد حقوق دانشگاه و پژوهشگر مسائل بین المللی مقاله خود با عنوان «نگاهی به وضعیت جوامع مسلمانان اروپایی در آستانه ارسال پیام رهبر انقلاب» را بدین شرح ارائه داد: تلاش جوامع مسلمان برای حفظ هویت دینی خود و همچنین نشان دادن این هویت دینی که در تقابل با برخی از مولفه‌های بنیادین موسس تمدن اروپایی ـ مسیحی و نیز ماهیت سکولار و لائیک کشورهای این قاره است، از جمله علل مهم افزایش اسلام ستیزی در قاره اروپا محسوب می‌شود.

وی در ادامه گفت: دنیای غرب مکارانه به دنبال مهار و حذف جریان رشد اسلام است. هراس از درک و آشنایی جوانان غربی در فضای آلوده و بحران زده اخلاقی برآمده از مدرنیته و حاکمیت لیبرالیسم خسته و دلزده‌اند، با چهره واقعی و رحمانی دین اسلام و پیامبر (ص) دلیل اصلی این اقدامات  و تهاجم سنگین و گسترده نرم افزاری برای مخدوش جلوه دادن چهره اسلام و تحریف و تخطئه چهره واقعی پیامبر رحمت (ص) است.

فهیم دانش اظهار داشت: این موضوعات موجب شده که بررسی وضعیت جوامع مسلمان اروپایی ضرورتی اجتناب ناپذیر برای درک چرایی ارسال پیام مقام معظم رهبری به جوانان اروپا و آمریکا داشته باشد. جوانانی که نخستین شناخت آن‌ها از اسلام متاثر از تماس با اقلیت‌های مسلمان و همچنین مواجهه مستقیم با عملیات روانی دولت‌های متبوعشان علیه اسلام و مسلمین است.

*درآمدی نظری بر نامه­‌نگاری مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای غربی

در ادامه این نشست،  سید مجید امامی، استادیار فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) مقاله خود را با عنوان «جامعه شناسی پیوند بنیادگرایی و بحران هویت، از جنبش چپ تا داعش؛ درآمدی نظری بر نامه­‌نگاری مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای غربی» ارائه کرد.

وی با اشاره به اینکه تحرکات و توسعه تروریسم در لفافه اسلام چالش جدید نظام سرمایه‌داری غربی است، گفت: حوادثی از قبیل شکل‌گیری گروهک‌های افراطی در سر تا سر جهان نیاز به موشکافی دقیق و شناسایی اجتماعی- تمدنی دارد.

وی در ادامه افزود: بنده تلاش کردم با بررسی ریشه‌ی کنش‌های افراطی در جهان اسلام و غرب امروز(داعش) و غرب دیروز(جنبش چپ) سعی بر شناسایی واقعیت شکل‌گیری گروهک‌های مسلمان در اروپا کنم. مسائلی نظیر مهاجرت مسلمانان، بحران هویت آنان و تبعات خاص گرایانه جهانی شدن، تصویرسازی رسانه‌ها و ساخت فرهنگ غیریت ساز از مسلمانان از سوی دیگر زمینه را برای تمسک به یک اسلام ظاهراً بنیادگرای در دسترس آماده می‌کند.

امامی اظهار داشت: این بستر درآمد نظری- تحلیلی مناسبی بر نامه­‌نگاری مقام معظم رهبری به جوانان کشورهای غربی در دعوت آنان به شناسایی اسلام حقیقی را مهیا کرده ، عمق استراتژیک دیپلماسی نامه مبتنی بر حقیقیت و رحمت در نسبت با اسلام ستیزی را نشان می‌دهد

*زرشناس: غرب مدرن تجسم استکبار اومانیستی است

در ادامه این همایش، شهریار زرشناس با ارائه مقاله «رویکردی انتقادی به تاریخ غرب مدرن» عنوان کرد: تاریخ غرب، تاریخ ظهور و بسط صور مختلف نیست انگاری بوده است. تأمل نظری و حکمی در غرب باستان و غرب قرون وسطی و عالم غرب مدرن، درستی و صحت جمله پیش گفته را برای ما مشخص می‌کند.

وی در ادامه گفت: در واقع اگر از منظر حکمت معنوی تاریخ بنگریم، در می‌یابیم که در سراسر تاریخ دو هزار و ششصد ساله غرب نیست انگاشتن ولایت الهی و نسیان نسبت به عهد امانت و اعراض از هدایت اصیل الهی، روح حاکم بر این تاریخ بوده است. البته در این میان، عالم غرب مدرن که توسط مدرنیته و اومانیسم راه برده می‌شود، وضعیت به مراتب بدتری داشته است.

زرشناس با اشاره به اینکه نسیان نسبت به ولایت الهی و یا انکار آن به معنای پذیرش ولایت طاغوت است و پذیرش ولایت طاغوت، غرب را در موضع استکبار قرار داده است، اظهار داشت: بیشترین و شدیدترین صورت ظهور روح استکباری غرب را در عالم غرب مدرن مشاهده می کنیم. غرب مدرن به مثابه یک عالم تاریخی، تجسم استکبار اومانیستی است.

وی همچنین اظهار داشت: اومانیسم، روح غرب مدرن است و جان و جوهر اومانیسم، خودبنیادانگاری نفسانی است. با تولد عالم غرب مدرن در رنسانس استکبار اومانیستی پدیدار می شود و رویکرد ظالمانه خود را نسبت به اقوام و مردمان نقاط مختلف کره زمین، از طریق تجاوز، استعمار و استثمار و به راه انداختن جنگ‌ها و انواع و اقسام مظالم و جنایات عینیت می‌بخشد و بسط می دهد.

در ادامه این مراسم، هیئت رییسه «تعامل غرب با اسلام و جهان اسلام» با حضور حجت‌الاسلام محمدناصر سقای بی ریا، حسین کلباسی، روح الامین سعیدی، حاکم قاسمی و ابوالفضل زارعی تشکیل شد.

*نظام سلطه و چرایی بر ساختن دیگری منفور: رویکردی گفتمانی

همچنین روح الامین سعیدی در مقاله «نظام سلطه و چرایی بر ساختن دیگری منفور: رویکردی گفتمانی» عنوان کرد: پرسش اصلی این است که نظام سلطه جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا چرا همواره به غیریت سازی پرهیاهو با جریان‌های مخالف، ایجاد دو قطبی خودی و غیر خودی و رواج هراس موهوم از دیگری مبادرت می‌ورزد.

وی با اشاره به اینکه ریشه چنین اقداماتی را باید در نیاز مداوم گفتمان مسلط غربی به وجود دگر هراسناک برای حفظ انسجام هویتی و استمرار جایگاه هژمونی آن در بستر زمان جستجو کرد، افزود: به عبارت دیگر منوط بودن هویت یابی یک گفتمان به تعریف اغیار خود با مصادیق ملموس است که سردمداران گفتمان مسلط را به پیگیری دائمی راهبرد دشمن تراشی و دشمن هراسی وا می‌دارد.

سعیدی اظهار داشت: با این حساب دگرهایی که نظام سلطه برای خود بر می‌سازد، نقش بیرون سازنده را جهت قوام بخشی به هویت گفتمان مسلط ایفا می‌کنند و علی رغم تغییر مصادیق آنها به اقتضای شرایط زمانی، کارکرد یکسانی دارند. پیامد تسری این تقابل گفتمانی به عرصه سیاست جهانی را می توان آشکارا در بهره گیری رهبران آمریکا را توجیه وجود دشمنان تهدیدآفرین به منظور تداوم نظامی گری، اتخاذ موضع تهاجمی، دخالت نظامی در نقاط مختلف جهان و تولید فزاینده تسلیحات مشاهده کرد.

*آینده پژوهی تعامل اسلام و غرب

همچنین حاکم قاسمی، دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)  در مقاله «آینده پژوهی تعامل اسلام و غرب» طی سخنانی گفت: روابط و مناسبات اسلام و غرب به عنوان دو حوزه تمدنی وسیع و گسترده همواره در طول تاریخ همراه با فراز و نشیب فراوان بوده است. زمانی جنگ و منازعه بر این روابط حاکم بوده و دو طرف به سوی تقابل روی آورده و برای شکست دادن یکدیگر تلاش کرده‌اند.

وی در ادامه گفت: جنگ‌های صلیبی نماد بارز این تقابل است. گاهی نیز این دو حوزه تمدنی رو به سوی تعامل و همکاری آورده و داد و ستد با یکدیگر را شکل داده‌اند.

قاسمی اظهار داشت: بررسی و مطالعه شرایط کنونی حاکی از آن است که روابط دو حوزه تمدنی اسلام و غرب با روندهای متضاد و متناقضی روبرو است. از این رو آینده تعامل اسلام و غرب هم نهادی حاصل از این روندهای متضاد و چگونگی کنش و واکنش بازیگران موثر بر آن است که براساس آن می‌توان آینده‌های مختلفی را تصور و ترسیم کرد. آنچه می‌تواند آینده مطلوبی را برای این تعامل شکل دهد، آینده نگاری و کنترل و مدیریت روندها و رویدادها با هدف دستیابی به شکل مطلوبی از روابط اسلام و غرب است.

*لاریجانی: کفر مدرن مانند سرطان است/موضعی نسبت به اینترنت ندارم!/4 چالش مورد تأکید رهبری در نامه به جوانان غربی

در پایان مراسم اختتامیه نیز محمد جواد لاریجانی طی سخنانی با بررسی نامه بنیان گذار انقلاب اسلامی به گورباچف، آخرین رییس جمهور اتحاد جماهیر شوروی و نامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی گفت: امام خمینی (ره) تیزهوش بود و احتمال می‌داد که پس از فروپاشی شوروی کشورهای اقماری این اتحادیه دنباله رو غرب شوند.

وی با اشاره به اینکه امام خمینی (ره) در راه خداپرستی نیز تیزهوش بود و متوجه شد که فلاسفه غربی انسان‌ها را به عالم مادی تنزل دادند، گفت: ایشان از همین زاویه نیز به نظریات عالمان غربی حمله کرده است. بنابراین ایشان فهمید که نقطه کلیدی در چالش با غرب سکولاریسم است البته سکولاریسم تبعات گوناگونی نیز دارد.

لاریجانی در ادامه اظهار داشت: فلاسفه غربی علت هر پدیده را در همان موجود بررسی می‌کنند، این نظر از دوره یونان باستان با چند خدایی که وجود داشت، آغاز شد. سقراط در این مسیر تئوری چند خدایی را مورد انتقاد قرار داده است. در آن زمان فیلسوفی با طرح نظریه‌ای که در حوزه علوم مادی باید علت هر پدیده را در همان پدیده بررسی کرد، به نقد نظرات فلاسفه دوران خود پرداخت. البته این امر در عالم ماده امر موفقی است اما مشکل اینجاست که در عالم متافیزیک پدیده‌ها باید به گونه دیگری بررسی شوند.

وی با بیان اینکه سکولاریسم مبنای تنزلی فلسفه را پایه قرار داد، گفت: در مبنای تحلیلی فلسفه سکولاریسم امر مهمی اتفاق افتاده است که امام خمینی (ره) آن امر را مورد نقد قرار داده‌اند مانند علم ما به نفس که نمی‌تواند امر مادی تعبیر شود، ابن سینا می‌گوید که دست من می‌تواند از من جدا شود اما تصور نمی‌کنم که من آدم دیگری هستم.

*امر حکومتی، مورد تأکید امام خمینی (ره) بود

دبیر حقوق بشر قوه قضائیه در بخش دیگری از سخنانش گفت: در فلسفه جهان معاصر عدم قطعیت کوآنتومی مسئله مهمی است و امام خمینی (ره) نیز از همین تکنیک استفاده کرده و می‌گویند که انسان نمی تواند تنها با عنوان رباط عمل کند چرا که یک رباط نمی‌تواند ذهن داشته و خود را بشناسد، اما انسان قادر به شناخت خود است.

وی با بیان اینکه انسان نمی‌تواند فهم فوق ذهنی به رایانه بدهد، گفت: امام با امر سوپرمدرن به نقد مدرنیته رفت همانگونه که ابن سینا می‌گفت: نفس ما جدا از جسم ما است. ابن سینا ابتکاری در علم النفس دارد که کمتر بدان توجه شده است. ابن سینا اراده را به اراده رویه‌ای (روتین) و غیر رویه‌ای (روتین) تقسیم کرد، اراده رویه‌ای (روتین) مانند رایانه است.

لاریجانی اظهار داشت: هدف دیگری که امام خمینی (ره) داشتند امر حکومتی بود، ایشان قصد داشتند رابطه ایران را با روسیه پسا مارکسیسم مشخص کنند.

*4 نکته در نامه رهبری به جوانان غربی

وی نامه مقام معظم رهبری به جوانان غربی را با ادبیات و مطالب مدرن و مهمی مرتبط دانست و گفت: بنده چهار محور از این امر استنباط کردم محور نخست این است که رهبر انقلاب فضای عمومی جهان را برای گفت وگو با مردم انتخاب کرده است که این انتخاب خوش سلیقه و زیبا بود. اولین چیزی که مقصود امام است این است که جوان امروز را از زندان نامرئی که بر ذهن آنها سلطه پیدا کرده است، رها کند.

لاریجانی با اشاره به اینکه پس از گسترش اینترنت احساس دسترسی به اطلاعات در بسیاری از جوامع از جمله ایران به وجود آمد که این احساس خطرناکی است، توضیح داد: البته من موضعی نسبت به اینترنت ندارم، اینترنت در دنیای علم ، امر بسیار زیبا و جذابی است و باعث می‌شود پدیده‌های علمی در دنیا با اشتراک گذاری در میان عالمان چکش بخورد و صیقل پیدا کند اما در پدیده‌های اجتماعی ، همین اینترنت پیچیده و خطرناک می‌شود.

وی در ادامه گفت:‌یک مسئله که در ذهن ایجاد می‌شود این است که انسان می‌تواند هر چیز را در فضای مجازی جستجو کرده و صدها مقاله پیدا کرده و این احساس در انسان ایجاد می‌شود که وی کاملا به این مباحث مسلط است. به طور مثال در جنگ عراق تمام رسانه‌ها و شبکه‌های اینترنتی غرب خبر می دادند که غرب به پیروزی دست یافته است یک فیلسوف پست مدرن فرانسوی بنام بوردیو مقاله‌ای نوشت به این مضمون که چگونه مردم فرانسه متوجه می‌شود اتفاقی افتاده است درحالیکه تمام اطلاعات به آنها داده شده و امکان رهایی از این اطلاعات وجود ندارد البته به اعتقاد من امکان پذیر و خیلی هم سخت است.

*جوانان باید تلقی درستی از اسلام داشته باشند

لاریجانی با اشاره به اینکه اصل نخستی که رهبری می‌خواهند دیگران را توجه بدهند احساس دسترسی به اطلاعات بود، توضیح داد: محور دوم مسئله اسلام است باید جوانان امروز تلقی درستی از اسلام داشته باشند ، حق یک کلمه مظلوم در دنیا است استاد حسن زاده آملی یک رساله به نام «النهار حق» دارند که در آن می‌فرمایند در قرآن کریم بیش از 200 بار کلمه حق آمده است بنابراین رهبری می‌خواهند دیگران را توجه بدهند که سبک زندگی اسلامی یک راهی برای زندگی اسلامی است و حداقل باید بدان توجه شود.

وی سومین مسئله را کفر مدرن که همان لیبرالیسم و سکولاریسم است، به شمار آورد و گفت: کفر مدرن مانند سرطان است خودش را نابود می‌کند. چهارمین نکته نیز تعامل ما با غرب است اینکه ما چه نوع تعاملی با غرب باید داشته باشیم  این نوع تعامل مسئله مهمی است.

لاریجانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش اظهار داشت:غربی‌ها یک حق بزرگی را از ما طلب می‌کنند در مقابل می‌خواهند حقوق ناچیز به ما بدهند البته ما حق داریم که براساس عقلانیت اسلامی زندگی خود را شکل دهیم اما غرب آن را نمی‌پذیرد و می‌خواهد که این حق سبک زندگی اسلامی ایرانی را از ما بگیرند و به جایش حق آزادی در مسائل جزئی را به ما بدهند. تنها کشوری که در جهان اسلام نمی‌خواهد سبک زندگی غرب را بپذیرد، ایران اسلامی است.

وی همچنین گفت: برای مکتب اهل بیت (ع) هیچگونه تجربه‌ای که امروز در ایران اسلامی شکل گرفته، ایجاد نشده است که بتوانیم براساس عقلانیت اسلامی زندگی خود را تشکیل دهیم. انقلاب اسلامی ایران دو حادثه بزرگ ایجاد کرد نخست اینکه نظام مدنی و سیاسی براساس عقلانیت اسلامی را شکل داد که مبنای روشنی نیز دارد و تجربه دوم در حوزه عمل سیاسی است.

لاریجانی با اشاره به اینکه همیشه شیعه باید بپرسد که حاکم مشروع است یا خیر، گفت:‌اگر حاکم مشروع باشد درحد کفایت باید به او کمک کرد و اگر نامشروع باشد کمک به او حرام است. دومین نکته نیز این است که ملاک مشروعیت باید فهم شود، سومین نکته مصداق است یعنی شیعه باید دغدغه مصداق داشته باشد و ما در عدم تشخیص مصداق گرفتاری های زیادی کشیده‌ایم. چهارمین مسئله تولی و تبری است.

وی اظهار داشت: زمانی که ما مصداق را پیدا کردیم به طور مثال فهمیدیم که «سیدعلی خامنه‌ای» بهترین مصداق برای ولایت است وظیفه داریم از او حمایت کنیم ، تبری کار مهمی است ولایت در عمل باید کار سیاسی باشد، دغدغه مشروعیت یک نوع بیداری سیاسی و کلیدی ترین دغدغه امروز ماست.

لاریجانی درباره مسئله سکولاریسم لیبرال گفت: این مسئله عین مارکسیسم است که زمانی بهترین بچه‌های ما را شکار می‌کرد امروز هم لیبرالیسم در پی جذب بچه‌های تحصیل کرده‌ ما است، مقابله با آن با زور نمی‌شود و باید با حرف حساب به مقابله با آن برخواست.

وی در پایان به چهار چالش عصر ما اشاره کرد و گفت: چالش نخست دسترسی به اطلاعات است، چالش دوم بردگی آزادمنشانه ، چالش سوم سیطره سیاسی و نظامی و چالش آخر نیز چالش اقتصادی است.

انتهای پیام/

ویدیو مرتبط :
زندگی نامه آیت الله هاشم آملی لاریجانی (ره)