برگی از تاریخ/ تقسیم پایتخت آلمان به دو قسمت شرقی و غربی

بیتوته/ در ۱۲ می سال ۱۹۴۹ میلادی، «برلین» پایتخت آلمان به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شد.
به موجب توافق‌‏هایى که پس از جنگ جهانی دوم بین چهار دولت اشغالگر آلمان صورت گرفت، آلمان بین این چهار دولت تقسیم شد و برلین پایتخت آلمان نیز با اینکه در وسط منطقه اشغالی شوروی واقع بود، در اختیار چهار دولت شوروی، فرانسه، انگلستان و امریکا قرار گرفت. اما پس از چندی، اتحاد جماهیر شوروی با هدف خارج کردن نیروهای نظامی غرب از آلمان شرقی، شهر برلین را محاصره کرد و کلیه راه‌‏های زمینی و آبی منتهی به آن را بست.
استدلال استالین این بود که اگر غرب خواستار تشکیل کشور آلمان غربی است، لازم نیست به حضور خود در آلمان شرقی ادامه دهد. اما استدلال می‌‏کرد که چون «چک‌ اسلواکی» در دست شوروی است و نروژ نیز در معرض خطر قرار دارد، بنابراین اگر سه دولت دیگر، از آلمان شرقی و برلین عقب‏‌نشینی کنند، به معنای سقوط آلمان غربی خواهد بود. لذا «هاری ترومن»، رئیس جمهور وقت آمریکا تصمیم گرفت محاصره برلین را بشکند. در این میان، شورای امنیت ملی آمریکا نیز با هدف مقابله با شوروی، دو گروه از بمب‌‏افکن‌‏های خود را که حامل بمب‌‏های هسته‌‏ای بودند، به انگلستان اعزام کرد.
پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو در چهارم آوریل ۱۹۴۹ میلادی تشکیل شد و آمریکا با شکستن محاصره برلین، تا آستانه‌ی جنگ با شوروی پیش رفت. ادامه این بحران در نهایت به تقسیم برلین به دو قسمت شرقی و غربی در دوازدهم می ۱۹۴۹ میلادی انجامید. از دیگر پیامدهای این بحران، تقسیم آلمان به دو کشور آلمان غربی در ۲۳ می و آلمان شرقی در ۷ اکتبر آن سال بود.
در این میان هر چند برلین، بین شوروی و سه دولت دیگر به دو قسمت تقسیم گردید ولی با ساخت دیوار معروف برلین در ۱۷ اوت ۱۹۶۱ میلادی، جدایی شرق و غرب بیش از پیش شدت گرفت. این دیوار در سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۸۹ به‌ مدت ۲۸ سال شهر برلین را به دو منطقه‌ی شرقی و غربی تقسیم کرده‌ بود. این دیوار اصلی‌ترین نماد جنگ سرد بود که به پرده‌ی آهنین مشهور شد. برلین تا سال ۱۹۸۹ میلادی همچنان دو نیمه بود و در نهایت در نهم نوامبر این سال، با تخریب دیوار برلین، پایتخت آلمان یک‏پارچگی خود را به دست آورد.
دو ماه پس از فروریزی دیوار، یک نقاش ایرانی به نام «کانی علوی» برای نخستین بار روی آن نقاشی کشید. در آغاز، امنیت وی توسط دوست اسکاتلندی نقاش ایرانی که در سفارت اسکاتلند در بخش شرقی کار می‌کرد در تماس با وزیر دفاع جمهوری دموکراتیک آلمان فراهم شد. سپس برای توسعه کار، نقاش‌ها از طریق اطلاعیه رادیویی و تلویزیونی کانی علوی از این پروژه داوطلبانه آگاه شدند و در طی شش ماه روی ۱۳۰۰ متر از دیوار نقاشی کشیده شد.
در سال ۱۹۹۶ وقتی بحث‌ها میان سیاست‌گذاران برای خرابی دیوار اوج گرفت، کانی علوی «گالری بخش شرقی» (East Side Gallery) را تاسیس کرد تا از آن طریق بتواند کمپین حفظ دیوار را پیش ببرد.





منبع: بیتوته