امام موسی‌صدر از شگفت‌ترین فرصت‌ها برای وحدت ادیان و مذاهب بود

رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان گفت: امام موسی صدر در جایی می‌فرمایند دین مساوی است با انسانیت و تمام حرف‌های امام موسی صدر دقیق و حساب شده است و بر اساس یک تفسیر مبتنی بر باورهایش سخن می‌گفت.

به گزارش خبرنگار دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین رجبعلی میرزایی در نشستی با موضوع «گفتمان مشترک ادیان و مذاهب از نگاه امام موسی صدر» با تشریح دیدگاه‌های امام موسی صدر با هدف شناساندن اندیشه‌های ایشان بر اساس تفسیر کل قرآن، اظهار کرد: یکی از نادرترین افرادی که بر اساس قرآن تحلیل اجتماعی ارائه می‌داد امام موسی صدر است. ایشان بر این امر تأکید می‌کنند که انسان‌ها می‌توانند بر اساس یک نظام زیستی اولیه و نظام اخلاقی فراگیر که تمام انسان‌ها از کافر و ملحد آن را قبول دارند کنار یکدیگر زندگی کنند. فطرت انسان ذاتاً خداجو و خیرخواه است، گفتمان امام موسی صدر یک گفتمان جزئی نیست.

وی ادامه داد: امام موسی صدر در نگاهش هیچ متن خاصی را نشانه نمی‌گیرد و یکی از مهمترین ویژگی‌های ایجاد گفتمان مشترک امکان نقد بیرونی مذاهب و ادیان است. بدین معنی که افراد مذاهب مختلف می‌توانند عملکرد گروهکی مثل داعش را بدون اینکه منتسب به مذهب خاصی باشد مورد نقد و بررسی قرار بدهد. یکی از بزرگترین مشکلات ما این است که نمی‌توانیم همدیگر را درک کنیم و تاکنون نتوانسته‌ایم بین مذهب شیعه و سنی به یک گفتمان مشترک برسیم.

رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان ادامه داد: نگاه امام موسی صدر یک نگاه کارکردگرا، عینیت‌گرا، اجتماعی و مصلحت‌گراست. در نگاه گفتمانی ما نمی‌توانیم فقط حلقه‌های زنجیره‌ای را ببینیم و بر اساس آنها قضاوت کنیم بلکه باید همواره کل را ببینیم. امام موسی صدر در عمل و میدان هم یک شخصیتی داشت که همواره بر اساس گفتمان دینی و ارزشی حرکت می‌کرد. هرگز بین یک فقیر مسلمان و مسیحی فرقی نمی‌گذاشت. ایشان در جایی می‌فرمایند دین مساوی است با انسانیت و تمام حرف‌های امام موسی صدر دقیق و حساب شده است و بر اساس یک تفسیر مبتنی بر باورهایش سخن می‌گفت.

میرزایی گفت: در نگاه گفتمانی ایشان ما شاهد افراط سکولار و یا نگاه شخصی‌سازی به دین نیستیم. ایشان اعتقاد به تمدن دینی داشتند و در تمدن دینی انسانیت در اولویت است. ایشان به شدت در گفتمان دینی از افراط فاصله می‌گرفت. چرا که افرادی که دچار افراط می‌شوند فقط به ظواهر دقت می‌کنند. امام موسی صدر درصدد ایجاد هم‌افزایی در بین جوامع انسانی بود. ایشان بر اینکه یک فقه مشترک اسلامی در بین مذهب شیعه و سنی به وجود بیاید بسیار تأکید می‌کردند. در نگاه گفتمانی ایشان این اهمیتی ندارد که شیعیان و سنی‌ها چگونه وضو می‌گیرند چون آنهایی که به سمت جزء رفته‌اند هرگز کار فلسفه فقهی نکرده‌اند. ما باید به فلسفه نماز پی ببریم نه اینکه فکر کنیم با نماز خواندن فقط باید رفع تکلیف کنیم و به نوعی خیال خود را راحت کنیم. نماز وقتی معنا و مفهوم پیدا می‌کند که اثر آن را در اخلاق، باور و اعتقادات انسان‌ها ببینیم.

وی ادامه داد: نگاه گفتمانی امام موسی صدر به همه چیز عبادت، اخلاق، رفتار، باورها آن هم چه فردی و چه اجتماعی بود. ما باید بدانیم که نماز یک حضور واقعی در پیشگاه الهی است ولی متأسفانه با یک سری از جزئی‌نگری‌ها مثل اینکه مثلاً وضو را این مدل یا آن مدل بگیریم اصلش را فراموش کرده‌ایم.

وی گفت: لبنان یک محلی برای تولید گفتمان مشترک تمدنی است. امام موسی صدر از بین تمام کشورها لبنان را انتخاب کرده بود چرا که در آنجا تنوع ادیان و مذاهب بسیار زیاد بود و ایشان می‌خواست به این امر اشاره کند که ما با وجود این همه تفاوت در یک کشور کوچک توانسته‌ایم به این همه وحدت برسیم.

رایزن فرهنگی سابق ایران در لبنان تصریح کرد: نگاه گفتمانی امام موسی صدر برای جوامع امروز یک پیام دارد و آن پیام این است که عامل اصلی شکست تجربه‌های تقریبی نبود منطق مشترک دینی است. ما در پروژه‌های تقریبی امروز به یک دیدگاه مشترک از معارف دینی نرسیده‌ایم و به همین جهت دچار آسیب شده‌ایم. ما برای مشروعیت بخشیدن به دین خود همواره به عوامل درون مذهبی اکتفا می‌کنیم. مثلاً اگر از ما بپرسند دلیل حقانیت دین اسلام در چیست؟ سریع می‌گوییم چون امام رضا (ع) یا امام صادق (ع) در حدیثی به این امر اشاره کرده‌اند. در صورتی که ما می‌توانیم برای حقانیت دین اسلام از پدیده‌های برون مذهبی هم بهره ببریم.

میرزایی گفت: گفتمان مشترک ادیان که امام موسی صدر به آن اشاره داشته‌اند به انسان‌ها از روی فطرت آنها نگاه می‌کند. سخن‌ها و حرف‌های امام موسی صدر خلاصه ولی همواره ارزشمند بود. ایشان هرگز در جامعه نگاه طایفه‌ای و گروهی به انسان‌ها نداشته است و بسیار صادق، پاک، شجاع و بی‌باک در بیان حق بود. برخی متأسفانه اندیشه‌های ایشان را بد فهمیده‌اند.

وی گفت: ناپدید شدن امام موسی صدر هزینه بسیار سنگین انقلاب اسلامی ایران بود که ما آن را پرداختیم. ریشه اصلی ناپدید شدن ایشان همدستی قدرت‌های استکباری، استبدادی و صهیونیستی است. امام موسی صدر یکی از شگفت‌ترین فرصت‌های بشریت برای وحدت ادیان و مذاهب بود و در برابر سکولار و ارتجاع شرق و غرب ایستاد. امام موسی صدر بزرگترین بازوی جهانی سازی انقلاب نوین اسلامی امام خمینی (ره) خواهد بود.

انتهای پیام

ویدیو مرتبط :
نقش برنامه خندوانه در وحدت ادیان و مذاهب