انقلابی‌گری چیست؟انقلابی کیست؟/نمونه افرادی مانند هاشمی که ریل عوض کردند،منتظری بود/نقد دو دیدگاه توهین‌آمیز درباره انتخابات اسفند

خبرگزاری تسنیم- عبدالله عبداللهی و مهدی طوسی:انقلابی‌‌گری و انقلابی‌بودن، مسئله‌ای است که پس از گذشت سالها از وقوع پدیده انقلاب اسلامی در بهمن 57، همچنان زنده و محل بحث است. هرچند این تبیین این مسئله در طول سالهای گذشته همواره در بیانات و مواضع رهبر معظم انقلاب ظهور و بروز داشته است، اما به نظر می‌رسد در دیدارها و بیانات اخیر ایشان تمرکز محسوسی بر روی آن وجود دارد. برای تبیین این مفاهیم به سراغ محمدجواد لاریجانی تحلیل‌گر و صاحب‌نظر برجسته اصولگرا رفته‌ایم. در لابلای این گفت‌وگو از تحلیل انتخابات 7 اسفند مجلسین شورای اسلامی و خبرگان رهبری نیز سخن به میان آمد و بحث‌های مهمی درباره آنها مطرح شد. آنچه در ذیل می‌آید، متن کامل بخش اول این گفت‌وگوست. بخش دوم این گفت‌وگو که تمرکز آن بر روی موضوعات موشکی و نسبت آن با برجام است، انشاءالله فردا منتشر می‌شود.

محمدجواد لاریجانی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم در پاسخ به این سوال که به عقیده شما چرا رهبر معظم انقلاب اسلامی در چند ماه اخیر بر روی مسئله انقلابی بودن و انقلابی ماندن تاکید ویژه ای دارند؟ اظهار داشت:  در سال‌های گذشته بعضی مفاهیم از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده که هر کدام حساب و کتاب  ویژه‌ای داشته است. مثلا در بحبوحه فتنه 88 که یک کودتای تمام عیار ضد جمهوری اسلامی، ضد دموکراسی و اسلامیت نظام بود، مقام معظم رهبری «بصیرت» را مطرح کردند که بحث پرظرفیت و دارای ریشه‌های عمیقی در ادبیات اسلامی و سیاسی است و هنوز هم می‌طلبد که این بحث مورد واکاوی قرارگیرد.

وی افزود: پس از آن، مقام معظم رهبری بحث «نفوذ» را مطرح کردند که آن هم یک بحث کلیدی مرتبط با شرایط امروز کشور است و پس از نفوذ نیز، بحث «انقلابی‌گری» و «انقلابی بودن» از سوی مقام معظم رهبری مطرح شد که به نظرم انتخاب این واژه هم از جهت ظرفیت و هم از جهت تناسب با شرایط و راهگشا بودن در میدان عمل(praxis)و قابل طرح بودن در عرصه بین‌المللی بسیار داهیانه است.

این کارشناس ارشد مسائل راهبردی با اشاره به اینکه «انقلاب» یک مفهوم بسیارقدیمی در سپهر سیاسی است، گفت: قدیمی‌ترین متن مدون راجع به انقلاب مربوط به ارسطوست که انقلاب را به سه دسته تقسیم کرد: دسته اول: انقلاب برای تغییر قانون اساسی است و نه برای تغییر دولتمردان. دسته دوم: انقلاب  مربوط به تغییر دولتمردان هستند و نه تغییر قانون اساسی و دسته سوم: انقلاب‌ها مربوط به تغییر توامان دولتمردان و قانون اساسی یک کشور است و اگر فردی در این پروسه‌ها شرکت کند، به هر اندازه که مشارکت داشته باشد انقلابی است.

لاریجانی خاطرنشان کرد: ارسطو برای انقلابی بودن دو رکن قائل است  که یکی "باور" به تغییرات است و دیگری میزان "مشارکت" در آن.

* نقد 2 دیدگاه غلط درباره «انقلابی بودن»/ چرا تلقی امثال هاشمی و روحانی درباره انقلابی‌گری نادرست است؟

وی در ادامه انقلاب اسلامی ایران را یک نقطه مرجع(bentchmark) برای فهم تحلیل‌‌های سیاسی مسائل معاصر و از جمله موضوع انقلابی بودن و انقلابی‌گری عنوان کرد و با بیان اینکه "قبل از اینکه بخواهم استنباط خودم را درباره نظرات مقام معظم رهبری بیان کنم، باید برخی از تلقی‌های رایج را ارزیابی کنیم" و این تلقی‌ها را نقد کنیم.

نویسنده کتاب «تدین، حکومت و توسعه»، یک تلقی بسیار رایج درباره انقلاب را تلقی «تاریخی» از انقلابی بودن عنوان و خاطرنشان کرد: این تلقی را بیشتر در صحبت‌های آقای هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و آنهایی که سن بیشتری در جناح موسوم به اصلاحات دارند می‌بینیم؛ آنها غالبا از چنین تلقی ای درباره انقلاب استفاده می‌کنند. طرفداران مفهوم تاریخی از انقلابی بودن می‌گویند "صرفاً آنهایی انقلابی هستند که از خرداد سال 42 وارد پروسه انقلاب شده‌اند و در پیروزی انقلاب مشارکت داشتند، زندان رفتند، شکنجه شدند و فعالیت کردند تا انقلاب پیروز شود."

* اگر تلقی هاشمی را بپذیریم، فقط پیرمردهای بالای 60 سال می‌توانند انقلابی باشند

لاریجانی با این توضیح که مفهوم تاریخی از انقلاب، مد نظر مقام معظم رهبری نیست چرا که خطاب ایشان در غالب مواقع به نسلی است که در زمان پیروزی انقلاب شاید حتی به دنیا هم نیامده بودند، تصریح کرد: منظور مقام معظم رهبری آن است که هر فردی اعم از جوان و یا نوجوان می‌تواند انقلابی باشد در حالی که به آن مفهوم تاریخی فقط پیرمردان بالای 60 سال می‌توانند انقلابی باشند که آنها نیز به تدریج می‌روند و بدینگونه دفتر انقلابی بودن بسته می‌شود. بنابراین یک تفاوت جدی میان ارائه مفهوم زنده، متحرک و دینامیک از انقلابی بودن با مفهوم هیستوریک(تاریخی) که آرام آرام مندرس می‌شود وجود دارد و به همین دلیل معنای مدنظر رهبر معظم انقلاب از انقلابی بودن، مفهوم تاریخی آن نمی‌تواند باشد.

وی در ادامه سخنان خود با اشاره به تلقی های دیگر از مفهوم انقلابی بودن در اظهارات مقامات شاخص سیاسی کشور، این بار به دیدگاهی که غالباً در سخنان حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور دیده می‌شود و رسانه های دوم خردادی نیز در این زمینه  میدان داری می کنند،‌ اشاره کرد و گفت: این دیدگاه «انقلابی بودن» را با «تندروی» و «پرخاشگری» و «شعار دادن صرف» یکی می‌داند، در حالی که طبیعتا هیچ کس نمی‌تواند مردم را به تندخویی و شعار دادن بی‌جهت توصیه کند و این هم نمی‌تواند مفهوم انقلابی بودن از نظر مقام معظم رهبری باشد.

* تبیین مفهوم صحیح از انقلابی بودن/ انقلابی‌گری چیست؟ چه کسی انقلابی است؟

رئیس پژوهشگاه دانشهای بنیادی پس از معرفی برخی تلقی های غلط رایج از مفهوم انقلابی بودن در بیانات بعضی از شخصیت شاخص سیاسی کشور،‌ می‌گوید: برای واکاوی و ارائه معنای صحیح از مفهوم انقلابی بودن مجبوریم به اصل خود انقلاب اسلامی ایران بازگردیم؛ انقلاب در ایران حادثه بزرگی بود، و از این حادثه دو جریان اجتماعی و تجربه بزرگ متولد شد که در حال تحول هستند، با محیط اجتماعی تعامل پیدا می‌کنند و مرتبا ازداخل آنها پدیده‌های دیگری می‌جوشد.

محمدجواد لاریجانی جریان اول مستخرج از حادثه بزرگ انقلاب اسلامی در ایران را "بنای یک نظام سیاسی - مدنی براساس عقلانیت اسلامی" عنوان کرد و گفت: از دل این جریان، جمهوری اسلامی بیرون آمد و نظامی ایجاد شد که مشروعیتش براساس اسلام تعریف می‌شود و سازوکار دموکراسی نماینده‌ای(representative democracy) را در داخل خودش جایگزین کرده است و اتفاقا خیلی‌ها در ابتدا گمان می‌کردند این نظام کار نمی‌کند که فکر اشتباهی بود.

* آنها که می‌گفتند انتخابات ایران مهندسی شده است،بیشترین تبلیغات را برای رای آوری برخی کاندیداها کردند/اگرمهندسی شده بود چرا تبلیغ می‌کردید؟

وی در همین زمینه با گریز به مسئله برگزاری انتخابات در کشورمان، خاطرنشان کرد: هر انتخاباتی که در کشور برگزار می‌شود، یک انتخابات با آثار وسیع بین‌المللی است، به طور مثال در انتخابات اخیرغربی‌ها ابتدا تبلیغ کردند "انتخابات اصلا چیست؟ آنها(نظام جمهوری اسلامی) هر کسی را بخواهند از درون صندوق درمی‌آورند و انتخابات در ایران مهندسی شده است!" اما بعداً خودشان هم به دنبال این بودند که نام چه کسی از صندوق بیرون می‌آید؟ اگر این مسئله مهندسی شده بود، پس چرا آنها منتظر بودند؟ و چرا این میزان تبلیغ می‌کردند؟

* اینکه گفته می‌شود مردم ایران تحت تاثیر رسانه‌های غربی رای دادند حرف غلطی است

نویسنده کتاب نقد دینداری و مدرنیسم افزود: در داخل کشور فقط یک صداوسیما را داشتیم اما آنها با چیزی حدود 100 شبکه تلویزیونی ماهواره‌های، با دسترسی‌های آسان، حجم وسیعی از تبلیغات را به داخل ایران پمپاژ می‌کردند. البته مردم ایران مردمی دانا هستند و خیلی از حرف‌های آنها را گوش نمی‌دهند و عمل نمی‌کنند و ما هرگز نباید بگوییم انتخابات تحت تاثیر این حرف‌ها بوده است. منتها کسانی که معتقد بودند انتخابات در ایران فرمالیته(صوری) است باید از آنها پرسید پس چرا به این اندازه سرو صدا کردند؟ این نشان می‌دهد خود آنها هم می‌دانستند انتخابات در ایران درست و سالم برگزار می‌شود.

محمد جواد لاریجانی با اشاره به نتایج جالب انتخابات اخیر در کشور، و با تاکید بر اینکه هیچ فردی نمی‌توانست بگوید این انتخابات از قبل مهندسی شده بود، گفت: مثلاً در تهران لیست اصلاح‌طلبان پیروز شدند، البته نه اینکه همگی افراد حاضر در این لیست اصلاح‌طلب باشند، بلکه به این معنا که لیستی مورد حمایت اصلاح‌طلبان بود و رای خوبی هم آوردند. اما در برخی استانها که تبلیغات وسیعی هم بود، اصولگرایان رای آوردند و در مجلس آینده اکثریت اصولگرایان با طیف‌های مختلف وجود دارند که این هم خلاف تبلیغات