وضعیت نامطلوب دسترسی به ژئوسایت‌ های قشم نقض شاخص‌ های جهانی نیست

کارشناس مسئول ژئوپارک‌ ها در سازمان زمین‌ شناسی وضعیت نامطلوب سیستم حمل و نقل درون شبکه‌ ای قشم را تایید کرد و افزود: از نظر بازرسان ژئوپارک وضعیت این راه‌ ها، نقض شاخص‌ ها نیست.

علیرضا امری کاظمی کارشناس مسئول ژئوتوریسم سازمان زمین‌ شناسی در گفتگو با  مهر به مسائل جانبی ژئوپارک قشم اشاره کرد و گفت: عمده‌ ترین اقدامات مربوط به ژئوپارک‌ از طریق ارتباطات و لابی‌ ها پیش می‌ رود، یعنی اگر این ارتباط‌ ها برقرار باشد، جایگاه ژئوپارک همیشه محکم است، اما آن‌ هایی که روابط را قطع می‌ کنند و ارتباط بین‌ المللی ندارند، یا حذف می‌ شوند یا به سختی تایید می‌ شوند. در سال های گذشته، همزمان با  ژئوپارک قشم یکی دو ژئوپارک از جمله تنها ژئوپارک استرالیا نیز حذف شد در چهارسال گذشته از تنها ژئوپارک استرالیا بازدید کردم، یکی از ایرادهای وارده به قشم، که همان «نمود نداشتن و آشکار نبودن» بود نیز به استرالیایی ها وارد شد.  خوشبختانه وضعیت قشم از این نظر خیلی خوب شده است.

مشاور ارشد ژئوپارک قشم درباره اصلاح محتوای اطلاع رسانی گفت:یکی از اِشکالات اطلاع رسانی در حوزه ژئوپارک این بود که محتوای مطالب علمی و دقیق نبود و هر کس به زعم خود مطلبی درباره ژئوپارک نوشته و آن را به عنوان بروشور تکثیر می‌ کرد و در اختیار مسافران قرار می داد و غلط‌ های محتوایی، علمی و تایپی هم داشت.

وی افزود: یکی از اقداماتی که درحال حاضر در قشم انجام می‌ شود استاندارد کردن و یکسان کردن ابزارهای ترویج و اطلاع‌ رسانی است که رایگان در اختیار مسافران قرار می‌ گیرد، علاوه‌ بر آن نقشه‌ های جدیدی نیز طراحی شده است. نقشه‌ های موجود در قشم کلاسیک و معمولی است که هیچ حسی را در آدم ایجاد نمی‌ کند، اما در مقابل نقشه‌ های جایی مثل دوبی آنقدر هیجان دارد که هر کسی دلش می‌ خواهد آن منطقه را ببیند. البته بعد که به آنجا می‌ روید، می‌بینید، خبر آنچنانی هم نیست، ولی چون خودشان را خوب معرفی و تبلیغ کرده‌ اند جذاب به نظر آمده است. این یکی از راهکارها است که درحال فکر روی آن هستیم، من معتقدم تا به حال این معرفی حالت رفع تکلیفی داشته است.

ورودیه برای ژئوسایت‌ های قشم

این کارشناس درباره تعیین ورودیه برای ژئوسایت‌ ها گفت: تعیین ورودیه برای ژئوسایتی مانند دره ستاره‌ ها می‌ تواند درآمدزایی برای مردم روستای نزدیک به آن و حتی خود ژئوسایت داشته باشد. این کار علاوه‌بر درآمدزایی، باعث جلب گردشگر واقعی و بازدیدکننده علاقه مند می‌ شود و مانع ورود اشخاص دیگر خواهد شد. باید توجه کرد این ورودیه در مقابل بودجه‌ ای که منطقه آزاد برای سامان دهی و حفاظت ژئوسایت ها کنار می‌گذارد، نزدیک به صفر است.

امری کاظمی راه‌ های درآمدزایی ژئوسایت‌ های جهانی را متفاوت دانست و گفت: بیشتر درآمدها به صورت غیرمستقیم عاید ژئوپارک می‌ شود، مثلا در چین این درآمد از محل اقامت، رستوران، حمل و نقل، فروش صنایع دستی وابسته به دست می آید. البته بعضی ژئوسایت ها ورودیه دارند ولی این یک سیاست عمومی نیست.

وی وضعیت نامطلوب سیستم حمل و نقل درون شبکه‌ ای جزیره قشم، از جمله عدم  مسیر دسترسی به گنبد نمکی به عنوان یکی از ژئوسایت‌ ها را تایید کرد و افزود: ساخت جاده دسترسی به گنبد نمکی یکی از چالش‌ های جزیره است، چون بودجه سنگینی را می‌ طلبد که تامین آن از عهده اداره ژئوپارک خارج است و باید از طریق سازمان منطقه آزاد تامین شود که آن هم توجیه قوی نیاز دارد، فکر می‌ کنم تاکنون موفق نشده‌ اند توجیه قوی برای دریافت این بودجه داشته باشند. از نظر بازرسان ژئوپارک وضعیت این راه ها، نقض شاخص ها نیست، معیار آن ها در دسترس بودن است. مثلا در ژئوپارک جهانی چین، ۴ ساعت در جاده گلی که دچار رانش زمین شده بود، با ماشین حرکت می کردیم و احتمال وقوع خطر در هر لحظه وجود داشت.

ساختمان اسکله سهیلی یک هسته استراتژیک است

امری کاظمی درباره طرح‌های قابل اجرا در اسکله سهیلی جزیره قشم به عنوان بخشی از ژئوپارک نیز بیان کرد: قرار است طرح‌ های بزرگی در این اسکله به اجرا درآید تا این ژئوسایت به یکی از مراکز اصلی ژئوپارک قشم تبدیل شود. ساختمانی که در نزدیکی این اسکله وجود دارد یک هسته استراتژیک محسوب می شود.

وی افزود: قرار است طبقه اول آن به نمایشگاه دائمی و موزه تبدیل شود. روی چشم انداز ساختمان هم کار خواهد شد و حیاط این ساختمان به پارک موزه علوم و زمین تبدیل می شود. طبقه دوم نیز به محل آموزش و اقامت اساتید اختصاص می یابد. همچنین لنج ها و قایق های قدیمی  از جمله قایق‌ های چوبی قدیمی که از آفریقا آمده‌ اند از سراسر جزیره برای برپایی نمایشگاهی از شناورهای قدیمی و سنتی در آب، جمع آوری خواهد شد.

امری کاظمی ادامه داد: درباره ماهیت گردشگران قشم که بیشتر به خرید محدود شده و این نوع گردشگر شاید بیشتر یک تهدید برای ژئوپارک تلقی شود تا فرصت، گفت: در قشم دو گروه گردشگر داریم. گروهی که برنامه مشخصی برای خرید دارند و هیچ کاری با چیزهای دیگر جزیره ندارند و حتی اگر به آن‌ها جایزه هم بدهید که از این ژئوسایت‌ ها بازدید کنند اصلا برایشان جذابیت و اهمیتی ندارد.

این کارشناس ادامه داد« یک سری هم هستند که علاوه‌بر گشت و گذار، خرید هم می‌ کنند. باید روی این گروه کار شود. یکی از برنامه‌ ها برای هدایت این گروه از گردشگران، تولید یکسری محصولات فرهنگی و تبلیغاتی در تیراژ بالا است که جذابیت داشته باشد و رایگان دراختیار آن‌ ها قرار گیرد. البته این برنامه‌ برای زمانی غیر از نوروز است، چون در آن مقطع کوتاه فشار مضاعف و تخریب شدید ناشی از ورود مسافر به جزیره وارد می‌ شود. به نظر من بزرگترین سیاست ممکن در نوروز آن است که این جمعیت را از ژئوسایت‌ ها دور کنند و محدودیت و ظرفیت بازدید تعیین کنند، چون سایت باید استراحت داشته باشد.

گنبد و غار نمکدان در راه ثبت جهانی

وی افزود:  فعالیت دیگری برای ثبت جهانی گنبد و غار نمکی قشم توسط سازمان میراث فرهنگی درحال انجام است که باید با هماهنگی و همکاری ژئوپارک انجام شود. خوشبختانه نشست خوبی بین مدیرکل ثبت میراث و مدیرعامل قشم برگزار شد و تفاهمات اولیه حاصل شده است ... لازم است بخشی از منظر و بدنه غار و گنبد که بر اثر یکسری اقدامات ناآگاهانه تخریب شده است؛ اصلاح و اقدامات ایمن سازی انجام شود. اکنون گنبد نمکی برای اشخاص ناآشنا به محیط و منطقه، خطرناک است، چرا که انحلال نمک در مسیر تردد و وجود فروچاله های مخفی، حادثه آفرین است. بنابراین لازم است برای بازدید مطالعات ایمن سازی انجام شود.

امری کاظمی گفت: حداکثر سن سازندهای رسوبی جزیره قشم، ۲۵ میلیون سال است، درحالی که سن سازندهای گنبد نمکی به ۵۰۰ میلیون سال می‌رسد. توده بزرگ نمک به خاطر سبک بودن، بالا آمده و با خود سنگ‌ های لایه های مختلف را به سطح زمین آورده است، پس از بارندگی نمک‌ های سطح آن شسته شده و کلکسیونی از انواع سنگ‌ها و کانیها با رنگ ها و فرم های متنوع باقی مانده است و یک باره گنجینه زیرزمینی که در هیچ کجای جزیره یافت نمی شود، به وجود آمده است به همین دلیل این منطقه در حوزه زمین شناسی اهمیت دارد.