بخش خصوصی؛ عامل مهم در پیشرفت گردشگری

علی رغم تمام شعارها، اختیارات به بخش خصوصی منتقل نشده و نتیجتا از بالندگی این بخش تاثیرگذار در صنعت گردشگری کشور کاسته شده است.

بر کسی پوشیده نیست که در دنیای امروز صنعت گردشگری و سفر یکی از صنایع مهم و درآمده زا محسوب می شود. کشورهای جهان در حال رقابت بر سر افزایش سهم خود از این صنعت بزرگ هستند و بسیاری، آن را راهکاری برای برون رفت از مشکلات اقتصادی و بیکاری می دانند.

علی رغم جاذبه ها و پتانسیل های بی نظیر گردشگری، ایران از جایگاه مناسبی برای جذب گردشگران و کسب درآمد از صنعت گردشگری برخوردار نیست. گرچه در سال های اخیر با گشایش درهای سیاست خارجی کشور و به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای ایران، توجه مردم جهان به سوی ایران به عنوان کشوری جذاب و ناشناخته

اما بر همه روشن است که برای گریز از اقتصاد تک محصوله نفت در ایران، راهی جز توسعه گردشگری به عنوان صنعتی با آهنگ درآمدزایی بالا وجود ندارد. لیکن تا زمانی که موانع و چالش های موجود در مسیر توسعه گردشگری شناسایی نشود نمی توان به توسعه گردشگری در کشور امید بست.

محسن یارمحمدیان، معاون گردشگری اداره کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان، در گفتگو با "دنیای سفر" در توضیح مهمترین موانع گردشگری کشور و استان اصفهان گفت: یکی از چالش های پیش روی توسعه گردشگری در کشور، عدم وابستگی تشکل های گردشگری به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. متاسفانه بخشی از این تشکل ها به وزارت صنعت، معدن و تجارت، بخشی به وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی و یا به استانداری ها وابسته هستند و هیچ یک زیرپوشش سازمان میراث فرهنگی نیستند.

وی ادامه داد: در پانزده سال اخیر بحث های زیادی در این باره شکل گرفته است. البته دولت و سازمان در دو سال گذشته برای حل این مسئله زحمات زیادی کشیده و بر اساس نامه ابلاغ شده، رسما تاسیسات گردشگری از نظارت قانون اصناف مستثنی شده و تشکل های گردشگری زیرمجموعه ی سازمان میراث خواهند بود. این قانون مشکل رابطه با تشکل ها را حل خواهد کرد.

معاون گردشگری اداره کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان موانع دیگر توسعه گردشگری را مربوط به مسائل فرهنگی دانست و بیان کرد: امروزه به صورت تئوری، اجماع عمومی بر سر مسئله گردشگری به عنوان یک فرصت و منبع درآمدزا حاصل شده است. نمونه بارز آن، قانون پنج ساله ی ششم است که در آن صراحتا بر روی پنج برابر شدن آمار گردشگران تا پایان این دوره تاکید می شود. اما در عمل مقاومت هایی در برابر آن وجود دارد. تفکرات قشری از جامعه که بهتر است آنان را نخبگان تاثیر گذار بر افکار عمومی مردم دانست، به صورتی است که گردشگر را به عنوان ویروس و مهاجم فرهنگی می شناسد و هنوز آن را نپذیرفته است. البته نسبت به گذشته این تفکرات در حال تعدیل است. این لایه های جامعه، نگران زیان های حوزه گردشگری هستند و آنها را بیش از حد بزرگ جلوه می دهند. البته این زیان ها قابل انکار نیست اما در مقابل فواید حاصل از گردشگری بسیار ناچیزند.

محسن یارمحمدیان افزود: از دیگر موانع و چالش های توسعه مشکلات عدیده در زیرساخت های گردشگری کشور است. کیفیت راه ها و جاده ها، کمبود پارکینگ ها، شلوغی مترو و کاربردی نبودن آنها برای استفاده گردشگر، ترافیک شهری، کمبودها و سطح پایین کیفیت و خدمات فرودگاه ها و قطارها، کمبود سرویس های بهداشتی و غیره تنها بخشی از ناکار آمدی ها و ضعف های کشور در خصوص زیرساخت های توسعه گردشگری است. البته در بحث های نرم افزاری نیز مشکلاتی وجود دارد. فقدان تسهیلات بانکی مانند بلا استفاده بودن کارت های اعتباری بین المللی برای گردشگران، مشکلات اخذ ویزا و بسیاری دیگر که خوشبختانه در سال های اخیر به همت وزارت امور خارجه و تعامل کشور با جهان بهبود یافته است.

معاون گردشگری اداره کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اظهار کرد: برقراری این تعاملات تاثیرات خود ار گذاشته و کشورهای مختلف دنیا از جمله کشورهای اروپایی و آمریکایی سفرهای خود را به ایران شروع کرده اند. از سال 90 شاهد سفرهای بیشتری از آمریکایی ها به ایران داشته ایم به طوری که از رتبه 15 به رتبه 5 رسیده اند.

وی بخشی نگری ها در ادارات مختلف را یکی دیگر از موانع توسعه گردشگری دانست و افزود: اگر بخواهیم گردشگری را محور توسعه در نظر بگیریم باید در بخش های مختلف برای پیشرفت آن هماهنگی ایجاد کنیم. برای مثال در بحث ساماندهی تعطیلات با مشکل روبرو هستیم و رونق گردشگری به حل آن وابسته است. نمونه هایی از آن تعطیلات 14 و 15 خرداد ماه و عید فطر هستند. با دو روزه کردن تعطیلات رسمی آخر هفته می توان حجم سفرها را تقسیم کرد.

معاونت گردشگری اداره کل سازمان میراث فرهنگی اصفهان اظهار کرد: به سبب تنگ نظری ها، حمایت همه جانبه از گردشگری در کشور صورت نمی گیرد. موازی کاری در سیستم دولتی از چالش هایی است که سازمان با آن دست به گریبان است. برای توسعه گردشگری همه با سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متصدی این امر باید هماهنگ شوند. فعالیت های گردشگری نهادهای عمومی و دولتی در زمینه گردشگری اگرچه فرصت هستند ولی در صورت عدم هماهنگی به آفت تبدیل می شوند. ما جلسات مستمری را با حضور نهادهای فعال در گردشگری مانند اتاق بازرگانی، شهرداری، شورای شهر، اتاق فکر دانشگاه و ارگان های دولتی برگزار می کنیم تا بتوانیم به هماهنگی ها دست یابیم و با وجود اختلافات به درک متقابل برسیم.

وی به بخش خصوصی به عنوان عامل مهمی در پیشرفت گردشگری اشاره کرد و گفت: ضعف بخش خصوصی یکی از موانع توسعه گردشگری است. ما دولتی ها اجازه نداده ایم که بخش خصوصی توانمند و مستقل عمل کند و علی رغم شعارها نمی خواهیم اختیارات را به بخش خصوصی منتقل کنیم و باعث بالندگی آن شویم.

محسن یارمحمدیان تصریح کرد: ایرانگردی باید بر سفرهای خارجی مقدم شود و تا وقتی کشور خود را کامل ندیده اند به سفرهای خارجی رغبت نداشته باشند. گردشگری کشورهای همسایه مانند ترکیه و دبی به پرتوی سفر ایرانی ها رونق یافته و متاسفانه این باعث تنگ شدن عرصه بر گردشگری کشورمان شده است.

وی همچنین مشکل آموزش نیروی انسانی را یکی دیگر از معضلات گردشگری ایران دانست و اظهار کرد: نیاز به نیروی انسانی کارآمد و توانمند ضرورت توسعه این صنعت است اما متاسفانه تا کنون در بحث آموزش خوب عمل نکرده ایم.

معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان به تشریح وضعیت سرمایه گذاری در زیرساخت های گردشگری و چالش های آن پرداخت و ابراز کرد: با توافقاتی که در عرصه سیاست خارجی داشته ایم، سرمایه گذاران خارجی از کشورهای اروپایی و عربی در حال ورود به کشور برای بررسی وضعیت سرمایه گذاری، خصوصا برای هتل سازی هستند. هتل های زنجیره ای دنیا مانند آکور فرانسه، ملیای اسپانیا، روتانای امارات، در تهران و مشهد آغاز به کار کرده اند. درشهر اصفهان نیز ظرف یکی دو هفته آینده، شرکت روتانا کلنگ هتل پنج ستاره وابسته به صندوق بازنشستگی کشوری را در مهمانسرای جهانگردی خواهد زد و همچنین در چند روز گذشته کلنگ آکادمی هتلداری و گردشگری لوزان سوییس زده شد.

وی در ادامه ابراز کرد: به دلیل رکود در سایر بخش های اقتصادی، سرمایه گذاران داخلی در حال ورود به بخش گردشگری هستند. به عنوان مثال مجتمع سازانی که نتوانسته اند ساختمان های خود را به فروش برسانند، در تلاش هستند تا آنها را تبدیل به هتل آپارتمان کنند. در همین راستا نیز سازمان میراث فرهنگی و شهرداری با دادن مزیت هایی ویژه، در حال کمک به آنها است.

محسن یارمحمدیان با اشاره به چالش ها در سرمایه گذاری گردشگری بیان کرد: سرمایه گذاران خارجی برای بررسی وضعیت گردشگری کشور، از فعالان داخلی این عرصه سوال می کنند و متاسفانه پاسخی که دریافت می کنند امیدوار کننده نیست. زیرا فعالان گردشگری از وضعیت خود به دلیل موانعی که بیان شد رضایت کافی ندارند و در حد انتظار خود سود نمی برند. این بررسی ها سبب می شود تا سرمایه گذاران صبر را به اقدام ترجیح دهند، ضمن اینکه هنوز برخی از آن ها باور نکرده اند که مسئله تحریم ها حل شده باشد. البته جای امیدواری وجود دارد که این صبر و بررسی ها در این سال به نتیجه برسد و سرمایه گذاری ها شروع شده و این روند موتور متحرکه ای برای دیگر سرمایه گذاران خواهد بود و امیدواریم سرمایه گذاری در هتل های چهار و پنج ستاره که ضعف زیرساختی گردشگری ما است، انجام گیرد.

وی در بیان علت اصلی عدم ارائه تسهیلات به سرمایه گذاران گردشگری در یکی دو سال گذشته گفت: وضعیت مالی دولت در دو سال گذشته بسیار سخت بود. اما خوشبختانه از امسال صندوق توسعه ملی و صندوق کارآفرینی در کنار برخی از بانک های تعیین شده، در حوزه گردشگری وام هایی با بهره هف&