نخستین دوره داوری نشان ملی مرغوبیت فرش در سال 1395 برگزار می شود

به منظور بهره گیری از قابلیت های ایجاد شده در برنامه نشان ملی و ظرفیت های بین المللی، نخستین دوره داوری نشان ملی مرغوبیت فرش را با همکاری معاونت صنایع دستی در سال 1395 برگزار شود.

مراسم تجلیل و اعطای گواهی کیفیت سومین برنامه نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی سال 94، دوشنبه 20 اردیبهشت 1395 در موزه فرش ایران برگزار شد.

علی حاجی شیزری، مدیر کل توسعه و ترویج سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در آغاز این مراسم با ارائه توضیحاتی در مورد برنامه نشان ملی مرغوبیت در سال 94 گفت: سومین برنامه نشان ملی مرغوبیت از شهریور تا بهمن به مدت 6 ماه به طول انجامید. در حالی که شورای سیاست گذاری این برنامه از ابتدای سال 1394 تشکیل شد. در شورای سیاست گذاری داوران سازمانی و برون سازمانی به همراه صاحب نظران و خبرگان در حوزه صنایع دستی، دستورالعمل دوره دوم نشان را بازبینی و با اصلاحیه ای برای دوره ی سوم به استان ها ابلاغ کردند.

وی افزود: در همین راستا به منظور ارتقا سطح کیفی آثار شرکت کننده در داوری ملی مقرر شد کمیته داوری استانی - متشکل از متخصصین حوزه معاونت صنایع دستی استان ها و دو تن از کارشناسان و صاحب نظران مجرب و آگاه صنایع دستی استان در حوزه بازرگانی و طراحی - در ابتدا آثار را در کمیته های استانی ارزیابی و سپس پس از تایید به کمیته ملی برای ارزیابی انتقال دهند.

مدیر کل توسعه و ترویج سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تصریح کرد: حضور 19 داور برون سازمانی متخصص در حوزه های مختلف صنایع دستی و طراحی و 7 داور ستادی، نشان گر حساسیت شورای سیاست گذاری نسبت به ارتقا سطح تخصصی داوری در این دوره نسبت به دوره های قبل است. همچنین به منظور انجام داوری سازها تمهیداتی جهت حضور یک نفر کارشناس در حوزه ساخت و آوای ساز در نظر گرفته شد.

شیزری اظهار کرد: در سومین دوره نشان ملی مرغوبیت شاهد رشد 240 درصدی نسبت به اولین دوره برگزاری و 83 درصدی نسبت به سال دوم بودیم. از مجموع سه دوره ای که نشان ملی مرغوبیت برگزار شده است، 54 درصد آثار متعلق به دوره سوم، 30 درصد متعلق به دوره دوم و 16 درصد متعلق به دوره اول است.

وی در ادامه اضافه کرد: این به معنای تبیین جایگاه برنامه در بین تولیدکنندگان، هنرمندان، صنعت گران صنایع دستی است. این استقبال گسترده از برنامه نشان، بر مسئولیت برنامه ریزان در خصوص ارتقا بیش از پیش سطح داوری و تعیین و اجرای برنامه های حمایتی برای هنرمندان تاکید دارد.

مدیرکل توسعه و ترویج سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بیان کرد: همچنین با عنایت و اهمیت فرهنگی و هنری و اقتصادی فرش دستبافت ایران به منظور بهره گیری از قابلیت های ایجاد شده در برنامه نشان ملی و نیز ظرفیت های بین المللی در این حوزه ضمن برگزاری نشست های تخصصی مشترک با مرکز ملی فرش ایران به عنوان متولی حوزه فرش دستبافت مقرر شد نخستین دوره داوری نشان ملی مرغوبیت فرش را با همکاری معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در سال 1395 برگزار کنیم.

وی ادامه داد: در سومین دوره نشان ملی مرغوبیت، منطقه غرب کشور با دریافت 311، مرکزی با دریافت 279، شمال با دریافت 247 نشان، رتبه های اول تا سوم را داشتند. در منطقه شرق 154 و در منطقه جنوب 149 نشان دریافت کردند. از بین 1148 اثری که موفق به دریافت نشان ملی مرغوبیت شدند، 817 اثر در این نمایشگاه به نمایش گذاشته شد. همچنین 8 کارگاه نیز برای آشنایی علاقه مندان و بازدید کنندگان از نمایشگاه با همکاری پژوهشگاه هنرهای سنتی در محل نمایشگاه برگزار شد.

شیزری در پایان گفت: این نمایشگاه با هدف معرفی، گفتمان سازی، ارتقا طراحی در حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی و همچنین بازدید هنرمندانی که علاقه مند به هنرهای سنتی هستند و یا موفق به کسب نشان نشده اند، تبادل اطلاعات بین دانشجویان، اساتید، صاحب نظران برگزار شد و چندین جلسه نقد و بررسی در پیرامون آن شکل گرفت.

مجید نیکویی، مدرس گروه فرش و صنایع دستی دانشگاه هنر تهران در این مراسم تعدد برنامه ها، همایش ها و نمایشگاه های مرتبط با صنایع دستی را به فال نیک گرفت و گفت: در ساخت و ارزیابی منزلت هر اثر هنری باید بر 3 نکته تاکید و توجه کرد. در هر اثری باید کاربری و هدف قبل از هر چیز مشخص شود. دوم باید شکل ظاهری و ویژگی های تزئینی آن مدنظر قرار گرفته شود. در آخر نیز باید بر مواد اولیه، ابزار و تکنیک ساخت توجه کرد. حفظ هویت و کیفیت صنایع دستی بدون توجه به این 3 موضوع امکان پذیر نیست.

وی با اشاره بر اهمیت توجه به نیاز ها ی روز بازار در ساخت صنایع دستی بیان کرد: تاکید بر سنت ها و روش های گذشته به تنهایی کافی نیست. درست است که ریشه های بومی و منطقه ای صنایع دستی باید حفظ شود اما خلاقیت و نوآوری نیز باید مدنظر قرار گیرد.

این استاد دانشگاه وظیفه ستاد اجرایی نشان ملی مرغوبیت را بعد از برگزاری برنامه های داوری و نمایش آثار، ثبت و نشر آثار ایجاد شده دانست و اظهار کرد: نمایش و ثبت این آثار می تواند موجب الهامات و ابداعات در سایر هنرمندان شود و از کپی کاری های هنری ممانعت به عمل آورد.

نیکویی در پایان ابراز کرد: این نشان علاوه بر اینکه موجب اطمینان خاطر مصرف کنندگان صنایع دستی می شود، زمینه احیای آثار از یاد رفته را فراهم می سازد و با تداوم داوری های عادلانه، منطقی و حاذقانه می تواند پای بزرگان عرصه های هنری را نیز به این برنامه باز کند.

شهرزاد علیاری، نماینده هنرمندان شرکت کننده در برنامه داوری نشان ملی مرغوبیت، گردآمدن بیش از هزار اثر را در موزه ملی فرش برای معرفی به علاقه مندان و دوستداران هنر و صنایع دستی اتفاق مهمی دانست و گفت: برگزاری چنین برنامه هایی می تواند فرصت ارزشمندی را برای پژوهشگران و منتقدین برای نقد و تحلیل وضعیت موجود صنایع دستی ایران فراهم سازد.

وی در ادامه به بخشی از فواید این نشان برای هنرمند و جامعه هدف اشاره و تصریح کرد: نشان ملی باعث ایجاد فضای قیاسی جهت سنجش ارزش واقعی یک اثر با دیگر آثار می شود. از طرف دیگر، معیارهایی تعیین می شود تا هنرمندان بتوانند به واسطه رعایت ان به ارتقا کیفی آثار خود بپردازند. علاوه بر این، آثاری که نشان ملی اخذ می کنند علاوه بر کیفیت حقیقی، شخصیت حقوقی نیز پیدا می کنند و دارای جایگاه و ارزش ویژه در حوزه ملی و بین الملل می شوند. همچنین، به واسطه این نشان مسیر برای ورود به حوزه های بین الملل هموارتر شده و شاخص هایی مثل کیفیت، مرغوبیت و اصالت اثر تحت حمایت سازمان هایی نظیر سازمان یونسکو با ارائه مهر اصالت قرار می گیرد. از سوی دیگر، مخاطبین هدف و نهادهای مربوطه با گستره ای تعریف شده از آثار و هنرمندان آشنا می شوند و این مساله می تواند امر شناسایی و حمایت از هنرمندان را تسهیل کند.

علیاری برگزاری چنین نمایشگاه ها و نشست هایی را عامل اصلی در ایجاد فضای گفتمان بین هنرمندان، مسئولین و متولیان صنایع دستی دانست و اضافه کرد: بدین ترتیب بیان مسائل و ارائه راه حل ها و راهکارها منجر به موفقیت های بیشتر در حوزه صنایع دستی خواد شد.

این هنرمند با اشاره به مشکلات موجود در مسیر صنایع دستی حال حاضر کشور اظهار کرد: هزینه  بالای تولید و قیمت تمام شده بالای اثر و نوسان شرایط اقتصادی و همچنین ورود بی رویه اجناس ارزان و بی کیفیت خارجی، سلیقه عمومی جامعه را نیز تحت شعاع خود قرار داده است. همچنین نبود صنعت گردشگری فعال، چرخه تولید و فروش را دچار مشکل کرده است. نبود مراکز فعال و قدرتمند اقتصادی جهت تضمین خرید، تبلیغات، بازاریابی و فروش برای آثار هنرمندان در حوزه های ملی و بین الملل باعث شده که آثار در چرخه اقتصادی صحیح قرار نگیرند. اغلب کارگاه های هنرمندان با مشکلات عدیده ای رو به رو هستند. همچنین عدم توجه به تعارف جدید در حوزه صنایع دستی چه از نظر هنرمندان و چه از طرف نهادهای متولی باعث شده که نتوانیم از پتانسیل های صنایع دستی در شرایط امروز استفاده به روز و خلاقانه داشته باشیم لذا ارتباط با حوزه هنر و صنایع جدید از راهکارهای پیشرفت صنایع دستی خواهد بود.

وی افزود: تشکیل تیمی حرفه ای از طرف سازمان، متشکل از تفکر دانشگاهی و آکادمیک و فعالین حوزه بازار، تولید کنندگان و هنرمندان مجرب می تواند وضعیت بد کارگاه های صنایع دستی را خاتمه دهد. با ارائه متدهای روز تولید و نیازهای روز جامعه، کارگاه های صنایع دستی را به تولید بهینه و با کیفیت بالا برساند.

در پایان این مراسم اسامی هنرمندان برتر سومین برنامه نشان ملی مرغوبیت اعلام شد.

بهنام محمد کشکولی، گلیم باف، به سبب احیا، تداوم و گردآوری گلیم های ارزشمند عشایری استان فارس و با شرکت در بیش از 160 نماشگاه داخلی و خارجی؛ مجتبی حاجی غلامی، در زمینه صنایع دستی فلزی شاخه مسگری از استان یزد؛ شهرزاد علیاری، به سبب نوآوری در هنر اصیل زیورآلات سنتی ایران از استان البرز؛ کوروش آریش، برگزیده دهم&a