چگونه به «گیاهان آپارتمانی» سر و سامان بخشید؟

همشهری آنلاین/ شاید گیاهان آپارتمانی تنها راه برای به جریان درآمدن نفس زندگی در آپارتمان‌های خشک و بی‌روح باشند.
نگهداری از این گیاهان در فضای آپارتمان علاوه بر زیبایی ظاهری خانه شما، آرامش خاصی به شما می‌دهد. اکثر افراد فکر می‌کنند که نگهداری از گیاهان آپارتمانی کار بسیار دشواری است و مشکلات فراوانی به‌وجود می‌آورد، اما اینطور نیست و تنها نیازمند صبر، حوصله و البته علاقه است. در فصل سرما معمولا افراد گیاهان خود را از فضای بیرونی به داخل خانه می‌آورند که البته اکثرا با مشکلاتی از قبیل خشک یا پلاسیده شدن گیاه روبه‌رو می‌شوند. یکی از کارهایی که برای جلوگیری از این مشکلات باید انجام دهید تعویض گلدان گیاه است. گلدان، خانه گیاه محسوب می‌‌شود و اهمیت فراوانی در رشد و طراوت گیاه دارد. این صفحه به شما تمامی اطلاعات لازم برای تعویض گلدان گیاهان آپارتمانی را می‌دهد.
دلایل تعویض گلدان
گلدان گیاهان آپارتمانی به 3دلیل باید عوض شود. نخستین دلیل تعویض گلدان این گیاهان کمبود مواد غذایی در خاک گلدان است که در این صورت نشانه‌های این کمبود در شکل ظاهری گیاه نمایان می‌شود. دومین دلیل، رشد بیش از حد ریشه است که در این صورت ریشه یا از سوراخ زهکش ته گلدان خارج می‌شود یا به‌صورت مارپیچ، ته گلدان تجمع می‌کند. متورم‌شدن ریشه در سطح خاک گلدان هم یکی دیگر از دلایل تعویض گلدان گیاهان است. البته این را هم بد نیست بدانید که برای گیاهان کند رشد یا گیاهانی که گلدان بزرگی دارند می‌توان به‌جای تعویض گلدان، چند سانتی متری از خاک سطح گلدان را با خاک جدید عوض کرد.
بهترین زمان برای تعویض گلدان
افرادی که از گیاهان آپارتمانی داخل خانه نگهداری می‌کنند باید بدانند که بهترین زمان برای تعویض گلدان نیمه دوم اسفندماه است چرا که در این زمان هوا گرم‌تر می‌شود و گیاهان می‌توانند پس از تعویض گلدان به شرایط عادی خود بازگردند. اما اگر از گیاهان آپارتمانی در بالکن خانه نگهداری می‌کنید بهترین زمان برای تعویض گلدان اوایل اردیبهشت‌ماه خواهد بود. شرایط دمایی اردیبهشت به گیاه اجازه می‌دهد فعالیت خود را از نو آغاز کند. اما به هر حال هر وقت دیدید ریشه گیاه از زیر گلدان بیرون زده، وقت آن است که گلدان بزرگ‌تری برایش فراهم کنید. بی‌خودی هم سراغ تعویض گلدان نروید، یادتان باشد که حداقل ۶‌ماه از زمان تعویض قبلی گلدان گذشته باشد.
گلدان مناسب، چه گلدانی است؟
گلدان‌ها در طرح‌ها و رنگ‌های مختلفی در بازار عرضه می‌شوند. طرح و رنگ گلدان شاید برای شما مهم باشد اما برای گیاه اهمیتی ندارد. چیزی که برای گیاه مهم است وجود سوراخ مناسب زیر گلدان برای زهکشی است. حجم گلدان هم از مواردی است که باید به آن توجه کنید. حجم گلدان باید به‌گونه‌ای باشد که اجازه رشد کافی را به گیاه بدهد. سعی کنید از گلدان‌های نو برای این کار استفاده کنید، اما اگر می‌خواهید از گلدان‌های سفالی قدیمی استفاده کنید حتما آنها را مدتی داخل آب قرار دهید تا نمک‌ها و مواد شیمیایی اضافی زدوده شود. گلدانی که برای تعویض انتخاب کرده‌اید لازم نیست خیلی بزرگ‌تر باشد، یک یا 2سایز بزرگ‌تر از گلدان قبلی کفایت می‌کند. اندازه گلدان و نامگذاری آن، براساس دهانه قطر بالایی آن است که به‌ترتیب با شماره‌های 7، 9، 12، 20، 25و 37در بازار موجود است. بنابراین برای جابه‌جایی گیاه خود از گلدانی به گلدان دیگر، گلدانی با شماره بعد از گلدان قبلی را انتخاب کنید. این را هم بدانید که گلدان‌های سفالی بدون لعاب و با لعاب، پلاستیک، چوب و فایبرگلاس هر یک دارای ویژگی‌هایی هستند که شما می‌توانید با درنظر گرفتن محل قرارگیری گلدان، حساسیت گیاه و هماهنگی با محیط، بهترین انتخاب را داشته باشید.
خاک مناسب را چطور تهیه کنیم؟
بهترین ترکیب برای خاک گیاهان آپارتمانی شامل یک قسمت ماسه و 2قسمت خاک برگ یا پیت‌موس است. البته یادتان باشد که برای تکثیر یا قلمه زدن باید از 2قسمت ماسه و یک قسمت خاک‌برگ استفاده کنید. هنگامی که از خاک‌برگ برای گیاه استفاده می‌کنید نباید خاک را خیلی فشرده کنید چرا که فشردگی باعث می‌شود خاک‌برگ‌ها به هم بچسبند و اجازه رسیدن هوا به ریشه که امری ضروری و لازم است را ندهند. یکی از مشکلاتی که گیاهان آپارتمانی ممکن است ایجاد کنند وجود کرم در داخل خاک این گیاهان است. امروزه خاک‌هایی ‌در بازار عرضه می‌شوند که فاقد این کرم‌ها و حشرات دیگر هستند و هرگز این موجودات داخل این خاک رشد نمی‌کنند. به هر حال یادتان باشد که خاک خوب، خاکی است که مواد غذایی گیاه را از نظر شیمیایی تأمین کند و از نظر فیزیکی بافت ریشه بتواند بهترین توسعه را داشته و آب اضافی خود را خارج کند. به‌هیچ‌وجه از خاک‌های معمولی و خاک باغچه به تنهایی به‌عنوان خاک گلدان استفاده نکنید.
روش اصولی تعویض گلدان چگونه است؟
3-2روز قبل از تعویض گلدان به گیاه آب ندهید تا خاک کاملا خشک شود و هنگام جابه‌جایی، این خاک از دور و اطراف ریشه به‌راحتی جدا نشود. در انتهای گلدان جدید یک لایه شن بادامی بریزید ولی مواظب باشد سوراخ ته گلدان کاملا بسته نشود تا گیاه بتواند زهکشی کند. اکثر گیاهان دوست ندارند که به‌مدت طولانی در محلی خیس باشند. به‌خاطر همین یک سوراخ ته گلدان وجود دارد که آب اضافی از آن خارج می‌شود. برای جلوگیری از مسدود‌شدن سوراخ انتهایی گلدان، مقداری سنگریزه یا تکه‌های گلدان شکسته‌ را با مقداری پوشال یا شلتوک برنج بپوشانید تا راه خروج آب باز بماند. سپس توپ ریشه (ریشه و خاک اطراف آن) را از گلدان قدیمی درآورده و داخل گلدان جدید قرار دهید. هنگام تعویض، دست چپ خود را در پایین گلدان قرار داده و با وارونه کردن و وارد کردن ضربه به گلدان، گیاه را خارج کنید. خاک‌های کهنه را بدون آنکه به ریشه‌ها صدمه‌ای وارد شود با یک میله یا مداد حذف کنید و به پایین بریزید و سپس آن را درون گلدان جدید قرار دهید. سپس با خاک مناسب فضای خالی بین توپ ریشه و گلدان جدید را پر کنید.‌‌ همانطور که گفته شد حواستان باشد خیلی خاک را فشرده نکنید تا هوا در خاک جریان داشته باشد.
یک نکته برای آسیب نزدن به ساقه و ریشه
بیشترین آسیب به گیاه برای تعویض گلدان، هنگام جدا کردن گیاه از گلدان قدیمی رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این مشکل می‌توانید با چاقو فاصله‌ای بین خاک و گلدان ایجاد کنید تا گیاه راحت‌تر از گلدان خارج شود.
برای آنکه به ساقه و برگ‌ها آسیبی نرسد اگر ساقه اصلی قطر کافی را داشت از آنجا گیاه را بگیرید اما اگر نداشت گیاه را از توپ ریشه بگیرید و حمل کنید.
پس از تعویض گلدان چه کنیم؟
پس از تعویض گلدان باید آن را به‌گونه‌ای آب دهیم که تمام خاک گلدان را آب در بربگیرد و مقداری از آن از سوراخ انتهای گلدان خارج شود. فقط حواستان باشد این مقدار آب آنقدر زیاد نباشد تا ظرف زیر گلدان هم پر شود و سرریز کند. پس از تعویض گلدان تا مدتی آن را مقابل نور مستقیم خورشید، باد و باران قرار ندهید تا گیاه به شرایط عادی برگردد و ریشه‌اش بتواند داخل خاک جدید محکم شود.

منبع: همشهری آنلاین