اهمیت صبحانه در کودکان

مصرف صبحانه چه تاثیری در سلامت کودک دارد؟ انتخاب نوع غذا و مهارت خوردن با وضعیت جسمی و روحی کودک در ارتباط هستند. ذائقه و طعم هایی که کودک به آنها عادت دارد، نتیجه ی یک سری الگوهای رفتاری و مصرفی خانواده است که بر انتخاب کودک تاثیر مستقیم دارد و می تواند سلامت جسمی و روحی او را تحت تاثیر قرار دهد.

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

در نتیجه برنامه ریزی برای افزایش اشتها ، باید براساس ذائقه ی کودک انجام شود؛ به گونه ای که گروه های غذایی اصلی مثل نان و غلات، شیر و لبنیات، میوه ها، سبزی ها و گوشت ها در برنامه ی غذایی روزانه گنجانده شود.

افزایش حجم عضلات، که نتیجه ی دریافت کافی غذاست، مهارت و توانایی انجام فعالیت های جسمی را در کودک بالا می برد. رشد روانی و حالات روحی بر نگرش، عادات، رفتارها و الگوهای غذایی کودک موثر است. در این راستا مصرف غذا در وعده های مشخص برای تامین درشت مغذی و ریز مغذی های لازم برای رشد و نمو کودک حائز اهمیت است. از نظر متخصصان تغذیه این وعده ها شامل سه وعده ی اصلی ( صبحانه، ناهار و شام ) و دو یا سه میان وعده هستند.

در این میان مصرف صبحانه به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن در هنگام صبح، برای کودکان اهمیت فراوان دارد. از طرف دیگر تحقیقات زیادی نشان می دهند که صرف صبحانه باعث افزایش قدرت یادگیری و ایجاد تمرکز بیشتر در کودکان می شود.

اطلاعات ثبت شده در منابع تغذیه ای نشان می دهد، کودکانی که ٢٠ دقیقه قبل از آغاز کلاس، صبحانه میل می کنند، نسبت به گروهی که یک ساعت قبل، صبحانه مصرف کرده اند تمرکز بهتر و نمرات بالاتری دارند. دانش‌آموزان با خوردن صبحانه می‌توانند حافظه کوتاه مدت خود را تقویت کنند.
با توجه به این نکته که بیشترین فعالیت فکری کودکان به ویژه در سنین مدرسه ساعات آغازین روز است، پس صبحانه باید شامل مواد غذایی باشد که بتواند یک سوم کل انرژی مورد نیاز روزانه را ( معادل ۶۰۰تا ۷۰۰کالری برای پسران و حدود ۵۰۰تا۶۰۰ کالری برای دختران ) تامین کند.

علل صبحانه نخوردن

مصرف صبحانه های حاضری به علت شاغل بودن مادران و نبود فرصت کافی برای جمع شدن سرسفره، از دلایل عدم توجه و تمایل کودکان به صرف صبحانه است. تکراری و یکنواخت بودن مواد خوراکی، ترس و نگرانی از رفتن به مدرسه و مواردی از این قبیل به راحتی شوق و تمایل خوردن صبحانه را از بین می برد.

البته افراد به دلایل مختلف مثل دیر برخاستن از خواب، نداشتن وقت کافی هنگام رفتن به مدرسه یا حتی میل نداشتن برای خوردن این وعده کم کم آن را از برنامه غذایی خود حذف می‌کنند که در بلندمدت این موضوع، پیامدهای بدی را برایشان به دنبال خواهد داشت.

عوارض نخوردن صبحانه

تحقیقات نشان داده است دانش آموزی که صبحانه نخورده باشد، قند خونش پس از گذشت ساعاتی پایین می آید. در نتیجه انرژی فرد برای یادگیری کم می شود و قدرت حل مسائل فکری مثل ریاضی در او به شدت کاهش می یابد. چنین دانش آموزی در اواخر ساعات مدرسه کسل است و حوصله ی نشستن در کلاس و گوش دادن به درس را ندارد؛
لذا باید گفت « آموزش کودک از صبحانه شروع می شود نه از زنگ مدرسه. در این جا نقش صبحانه و میان وعده ی صبح ( ساعت ۱۰ صبح ) بسیار آشکار می شود.

نخوردن صبحانه از دلایل مهم افت تحصیلی در کودکان سنین مدرسه و اختلال رشد در کودکان پیش دبستانی است.بچه هایی که گرسنه هستند و رژیم ناکافی دارند بیشتر مستعد:
- کندی رشد
- انرژی کمتر برای بازی کردن،درس خواندن و فعالیت فیزیکی
- کم خونی و کمبود ویتامین A و ید هستند.

راهکارهای علاقه مند ساختن کودکان به صبحانه

گروهی از کودکان خوردن غذاهای گرم مانند انواع ساندویچ، عدسی و ... را به تناول انواع صبحانه های معمول ترجیح می دهند. توجه به این خواسته ی کودکان و تهیه ی انواع غذاها برای این وعده، خود راهکاری مناسب برای ایجاد تمایل به مصرف صبحانه است.

رعایت مواردی مانند چیدن سفره ای زیبا بر اساس تمایلات کودک، استفاده از رنگ های شاد مانند رنگ نارنجی، عدم مصرف شام پر حجم و دیر وقت، صرف صبحانه توسط خود والدین، فراهم کردن محیطی به دور از نگرانی و ترس و انتقال حس دوست داشتن به فرزندان، باعث تحریک اشتهای کودکان و افزایش تمایل آن ها به مصرف این وعده غذایی مهم می شود.
از نکات مهم دیگر توجه به زمان مصرف صبحانه است. بهترین زمان برای کودکان سنین مدرسه قبل از ورود به کلاس و در کودکان پیش دبستانی بین ساعت ٧-٩ صبح است.

راه‌های آشتی دادن کودکان با صبحانه

١. زمان در صبحانه خوردن اهمیت زیادی دارد. بلافاصله بعد از برخاستن کودکان از خواب، آنها را به صبحانه دعوت نكنید. می‌توانید اجازه دهید که آنها برای رفتن به مهدكودك یا مدرسه آماده شوند و لباس‌هایشان را بپوشند و بعد، سر میز صبحانه بیایند و غذایشان را به اتمام برسانند.

٢. بچه‌ها به تنوع و تجملات، توجه ویژه‌ای دارند؛ به‌عنوان نمونه، گذاشتن یك لیوان آب‌میوه تازه مثل آب پرتقال روی میز صبحانه می‌تواند به آنها انگیزه بدهد. یك برش نان تست همراه یک تخم مرغ آب پز و گوجه برش خورده هم می‌تواند ساندویچی لذیذ برای صبحانه آنها باشد.

٣. بعضی بچه‌ها از غذاهای مایع بیشتر لذت می‌برند. به عنوان نمونه، یك كاسه كوچك شیر و غلات صبحانه، كمی عدسی یا فرنی یا سوپی مثل سوپ قارچ؛ كه البته خیلی هم رقیق نیست.

۴. همراه كردن انواع مغز‌ها با صبحانه می‌تواند به هرچه مغذی‌تر شدن این وعده كمك كند. می‌توانید پنیر سفید را با انواع مغز‌های خردشده مخلوط كنید و به شكل گلوله درآورید؛ چون اغلب كودكان علاقه بیشتری به این شكل غذا خوردن نشان می‌دهند.

٥. بیشتر بچه‌ها طعم شیر را دوست ندارند. بنابراین به آنها شیر را به شكل شیركاكائو یا مخلوط‌شده با انواع میوه‌های فصل مثل توت‌فرنگی یا موز بدهید.

٦. تكه‌ای كیك خانگی نیز می‌تواند در كنار یك لیوان شیر، صبحانه‌ای دلچسب برای کودکان باشد. برای تنوع هم كه شده، یك روز را به خوردن یک چنین صبحانه‌ای اختصاص بدهید.

٧. بعضی از بچه‌ها لقمه گرفتن را دوست ندارند. می‌توانید وقتی آنها را برای صبحانه صدا می‌زنید، در بشقابشان حداقل ۲ عدد ساندویچ كوچك با شكل ظاهری زیبا بگذارید و آن را با یك لیوان آب‌میوه تازه همراه كنید.

٨. تخم‌مرغ از آن غذاهایی است كه بچه‌ها به خوردن آن نیاز دارند. می‌توانید آن را به جای آب‌پز كردن، به شكل‌ پخته یا نیمرو با كمی سیب‌زمینی و قارچ سرو كنید.

٩. بچه‌ها را برای تمام كردن صبحانه‌شان تحت فشار قرار ندهید و به زور غذایی را به آنها تحمیل نكنید. به آنها برای انتخاب غذایشان فرصت بدهید.

١٠. لزومی ندارد بچه‌ها برای صبحانه حتما نان و پنیر یا خامه و عسل بخورند. ببینید چه دوست دارند؛ همان را برایشان سرو كنید. این غذا می‌تواند تكه‌ای پیتزای خانگی باشد یا قسمتی از یك تارت تازه میوه كه البته نباید هر روز مصرف شوند.

ویژگی یک صبحانه خوب ویژگی یک صبحانه خوب این است که یک ماده نشاسته‌ای مانند نان یا سیب‌زمینی یاغلات صبحانه‌ای مانند برشتوک وجود داشته باشد، به دلیل اینکه قندی که در نشاسته وجود دارد به تدریج آزاد می‌شود و می‌تواند تا زمان ناهار انرژی فرد را تأمین کند. وجود یک منبع پروتئینی در وعده صبحانه برای رشد بهتر کودک ضروری است. در صبحانه یک ماده لبنی مانند شیر یا ماست باید وجود داشته باشد.به دلیل اینکه ممکن است افراد در طول روز از ماده لبنی استفاده نکنند بهتر است که در صبحانه از این مواد لبنی مصرف کنند. البته لبنیات را باید به شیر و ماست محدود کنیم، خامه و کره از دسته لبنیات مورد نظر جدا هستند زیرا پروتئین‌ها و ویتامین‌های مورد نظر در کره و خامه به اندازه شیر و ماست نیست. در صبحانه یک ماده‌ای غذایی مانند گوجه‌فرنگی و آبمیوه که دارای ویتامین C است باید وجود داشته باشد به دلیل اینکه ویتامین C جذب آهن را بیشتر و فرد را شاداب و سرحال می‌کند. برای تامین انرژی مورد نیاز انواع نان ، غلات آماده صبحانه مانند برشتوک، همچنین مربا، کره، عسل ، خامه، حلیم و برای تامین پروتئین مصرف پنیر، تخم مرغ و شیر توصیه می شود. نیاز به ویتامین و املاح را می توان با مصرف انواع میوه به صورت تازه یا خشک مانند برگه ها یا آب میوه های تازه ی تهیه شده در منزل تامین کرد. مناسب ترین روش برای استفاده از مواد غذایی ذکر شده و اطمینان از تامین نیازهای کودک در این وعده، مصرف برنامه ی چرخشی در طول هفته است.آوای سلامتی

ویدیو مرتبط :
باورهای رایج غلط درباره صبحانه و اهمیت آن