رابطه‌ای بین خوشبختی و زمان ازدواج وجود دارد؟

به گزارش «شیعه نیوز»، امروز به نظر شما چه روزی است؟ روز میلاد، وفات، یک روز بد و یا یک روز خوب؟ چقدر به این اعتقاد دارید که برخی روزها خوب هستند و یا بعضی روز‌ها خوش یمن نیستند؟ برخی زمان‌ها برای کارهایی مناسب نیستند و اوقاتی هستند که انجام کارها در آن روز خیر و برکت را با خود می‌آورد؟ این موضوع مقوله‌ای است که مردم کمابیش شنیده‌اند و گاها با آن درگیر بوده‌اند.

قطعا همه دوست داریم برای انجام کارهای مهم و اساسی در زندگی از جمله، ازدواج، مسافرت، آغاز کسب‌وکار، تجارت و ... بهترین زمان‌ و روز‌ها را انتخاب کنیم، روزهایی که به ما نوید خیر و برکت می‌دهند. بر اساس روایات و نیز علم نجوم و اخترشناسی‌ برخی روزها و ساعات خاصی وجود دارند که خواندن عقد ازدواج، مسافرت، اقدام برای بچه‌دار شدن(انعقاد نطفه)، افتتاح کار و کسب و تجارت، حجامت، تعیین و تغییر نام، گذاشتن سنگ بنای کارهای مهم و بطور کلی انجام هر یک از کارهای اساسی نحس اعلام شده است. به این روزها در اصطلاح نجوم قمر در عقرب می‌گویند. برخی این موضوع را خرافه دانسته و برخی آن را واقعیت می‌دانند و بر اساس اسناد معتبر به چرایی آن پاسخ داده‌اند.

با توجه به این مسئله و برای پاسخ به برخی شبهات در خصوص ایام قمر در عقرب به سراغ حجت الاسلام والمسلمین سیدرضا قلمکاران اصفهانی، موسس و مدیر موسسه نجوم و علوم اسلامی كبریا رفتیم. از وی خواستیم تا در ابتدا توضیحی در خصوص چیستی قمر در عقرب و اینکه به چه زمانی قمر در عقرب می‌گوییم عنوان کند.

ماه (قمر) در طول یک سال قمری، که حدود ۲۹٫۵ روز است‌، یکبار به طور کامل دور زمین می‌چرخد، این گردش تقریبا در یک مسیر مشخصی به‌نام منطقةالبروج از مقابل ستارها‌ی مشخص در آسمان عبور می‌کند که این ستار‌ها به ۱۲ بخش مشخص به نام‌های صورت‌های فلکی دایرة البروج شامل حمل، ثور، جوزاء که معروف به صورت‌های فلکی بهاری هستند و سرطان، اسد، سنبله تابستان و میزان، عقرب، قوس  پائیز و جدی، دلو و حوت زمستان تقسیم شده‌اند. اینها فصولی هستند خورشید در مقابل این صورت‌های فلکی از منظر زمین قرار می‌گیرد. ماه هم به همین ترتیب چون به دور زمین گردش می‌کند از مقابل این صورت‌های فلکی عبور می‌کند. مراد از «قمر» یعنی کره ماه و مراد از عقرب یعنی «برج عقرب»  یا «صورت عقرب»، و منظور این است که کره ماه در برج «عقرب» قرار گیرد یا کره ماه مقابل صورت فلکى «عقرب» قرار گرفته باشد.

در احکام و روایات ما روایتی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است مبنی بر نهی از ازدواج و سفر زمانی‌که ماه در مقابل و در قسمت صورت فلکی عقرب قرار گرفته است. اینها ستا‌ره‌های مشخصی در آسمان هستند که اغلب فقهای ما در این موقعیت حکم کراهت ازدواج و مشخصا عقد را اینجا استنباط کرده‌اند و در برخی از رساله‌ها هم حتی، کراهت داشتن عقد در زمان قمر در عقرب هم نقل شده است.

*آیا دلیل علمی هم برای نهی از فعالیت‌ها در این اوقات و زمان‌ها ثابت شده است؟

از امام صادق علیه‌السّلام روایت شده است که: «من سافر أو تزوّج و القمر فی العقرب لم یر الحسنى»؛ یعنى در وقتى که قمر در عقرب است، هر کس مسافرت کند یا عقد نکاح نماید، نیکویى نمی‌بیند؛ دلیل آن این است که ما از ازدواج انتظار خوشبختی داریم اما اگر در این زمان ازدواج رخ دهد خوشی نمی‌بینیم. البته ما روایت‌های دیگری هم در رابطه با برخی ایام خوب و بد داریم. مثلا علامه مجلسی در کتاب حلیة المتقین روایت‌های موقعیت‌های نجومی و کراهت داشتن برخی امور مثل فرزند‌آوری و روابط زناشوئی را منجربه فرزند آوری در زمان‌های مشخص نجومی مطرح کرده که مکروه هستند و یا موجب برخی مشکلات برای فرزند و یا آن کسی که در آن زمان خاص نطفه آن منعقد می‌شود آورده‌اند؛ اما متاسفانه هنوز مشاهده نشده که فردی و یا گروهی از لحاظ علمی پژوهشی در این رابطه انجام داده باشد.

مطالعه دقیق علمی در این خصوص انجام نشده است

تاکنون گزارشی مبنی بر اینکه مطالعات گسترده‌ای در این خصوص انجام شده باشد ندیده‌ام و متاسفانه مطالعه دقیق علمی در این خصوص انجام نشده است. سال‌ها ما دنبال این مطلب هستیم که بتوانیم با همکاری برخی از نهادهای متولی امر ازدواج و ثبت تحقیقات میدانی گسترده‌ از خانواده‌هایی که در طول سال ازدواج می‌کنند، رابطه‌‌ای را بین خوشبختی در ازدواج و زمان آن پیدا کنیم، این مطالعه متاسفانه تاکنون انجام نشده و یا حداقل گزارش منتشر شده‌ای را از آن تاکنون ندیده‌ایم که بین زمان ازدواج و پایداری و خوشبختی در آن بتوانیم رابطه معناداری پیدا کنیم. البته این موضوع نیاز به تحقیق گسترده دارد و صرفا افراد متدین از پذیرش روایات معصومین به این موضوعات توجه دارند و این موضوع را رعایت می‌کنند.

*عموم مردم چگونه می‌توانند این رخداد را تشخص دهند و آیا ضرورتی بر این کار وجود دارد؟

متاسفانه مردم ما امروزه خیلی با آسمان انس ندارند، ولی در گذشته به واسطه سبک زندگی انس بیشتری با آسمان داشتند. صورت فلکی عقرب یکی از صورت‌های قابل تشخیص و نمایان در آسمان است. ستاره سرخ یا قلب العقرب ستاره‌ای است که در مرکز این صورت فلکی قرار دارد و بین دم و بدن عقرب نشسته و در آسمان قابل تشخیص است.

*روایات، احدایث و مطالبی که درگذشته درخصوص قمر در عقرب گفته شده است در وضعیت فعلی هم قابل استناد و استفاده است؟

به نظر می‌رسد مطالبی که در روایات و در خصوص برخی اوقات بیان شده است، صرفا، وقت باشد یعنی روایات به‌دنبال اینکه این ستارها تاثیر گذار هستند نبوده‌اند و البته ما چنین چیزی را در روایات ندیده‌ایم که به‌عنوان مثال ستاره عقرب باعث چنین تاثیری شود یا جمع بین عقرب و ماه چنین تاثیر گذاری را ایجاد ‌‌کند؛ این مطالب صرفا بیان یک زمان است اما اینکه در این زمان چه اتفاقی دقیقا رخ می‌دهد مشخص نیست.

علامه شعرانی در کتابشان آورده‌اند که برای مردم عادی که به نجوم خیلی آشنا نیستند تشخیص موقعیت قمر در عقرب مقداری مشکل است و ایشان اعتقاد دارند که قمر در مقابل صورت‌های فلکی عقرب قمر در عقرب نیست و احتیاج به حساب نجومی و جدول‌های نجومی دقیق دارد و باید زمان قمر در برج عقرب را محاسبه کرد. برج متفاوت از صورت فلکی و متفاوت از آن شکلی است که ما در آسمان از اشکال نجومی و صورت فلکی می‌بینیم و با آن مقداری تفاوت دارد، این تفاوت هم به دلیل گذشت بیش از دو هزار سال از زمان محاسبات اولیه بتلمیوس تا زمان حال است. چراکه در این زمان اسمان تغییر می‌کند و این تغییرات متاسفانه مطالعات دائمی نیاز دارد که انجام نمی‌شود.

در کشور اسلامی مراکزی که این مطالعات را انجام دهند نداریم

اینکه به‌طور قطع بگوییم بین ازدواج و زمان آن و بین خوشبختی و زمان ازدواج و خوشبختی در ازدواج رابطه وجود دارد که مربوط به احادیث و روایت هستند و یا اینکه آیا، این موارد منطبق بر زمان ما هستند و یا خیر، نیاز به تجدید و تحقیقات میدانی دارد. متاسفانه در کشور اسلامی مراکزی که این مطالعات را انجام دهند، نداریم.

این انتظار می‌رفت که در جهوری اسلامی موضوعات اینچنینی در دانشکده‌هایی که مطالعات روان‌شناسی یا جامعه‌شناسی انجام می‌‌دهند به عنوان پروژه‌ها و پایان نامه‌های تحقیقاتی این روایات در اولویت بررسی قرار گیرد و به این نکته توجه کنند که آیا این موضوع وجود حقیقی دارد یا نه؛ که متاسفانه این موضوع نیست و صرفا یک تعبدی که است که افراد متدین نسبت به این مسائل با توجه به روایات است انجام می‌دهند.

*با این اوصاف ما پدیده قمر در عقرب را یک امر حقیقی بدانیم یا امر خرافه؟

خرافه نمی‌توان گفت؛ اما به عنوان احتیاط توصیه‌‌ای که شده است در زمان قمر در عقرب متناسب با اهمیت آن کار صدقه مناسب هم داده شود. ما به عنوان کسانی که می‌خواهیم به روایات عمل کنیم نباید در این زمان‌ها کارهای اساسی و مهم را انجام دهیم ولی اگر مجبور شدیم، باید بدانیم که در هر ماه قمری حدود سه روز قمر در عقرب است، باید صدقه مناسبی را متناسب با آن‌کار پرداخت کنیم که این مطلب توسط امام صادق(علیه السلام) هم توصیه شده است.

*معمولا مردم به‌ این حوزه‌ها آشنا نیستند و بعضا می‌بینم زمان ازدواج و یا مسافرتشان را در این زمان‌ها انجام می‌د‌هند، آنها چگونه باید از این روزها مطلع باشند؟

متاسفانه آموزش‌های حوزوی در این زمینه نیاز به بازنگری دارد. این آموزش‌ها به صورت دقیق وجود ندارد و کلاس‌هایی که بتوان طلبه‌ها را به این موضوعات مسلط کرد دیده‌ نشده است. این تحقیقات در حوزه‌ها هم به عنوان پایان نامه‌های سطح ۳ و ۴ موضوع قرار نمی‌گیرد. افرادی هم که نسبت به این موضوع متخصص هستند علی‌رغم اینکه در گذشته علمای بزرگی در حوزه و در رابطه با این &