سفره ایرانی جهانی شد؛ روایتی از غذاهای خوش مزه گیلانی

ایرنا/ سفره گیلان، امروزه در زمانی که فرهنگ غذا بی قوام شده و عطر خوش غذاهای مادربزرگ نوستالژی دیگری را رقم می زند، جهان را میزبان شده است.
اکران زندگی آدمیان بر مدار دور تند قرار گرفته، آن قدر که گاه فراموش می کنی چگونه یک سال گذشت و خوب نیست اگر بگوییم قوای سرعت بر نحوه رفتار نیز مستولی شده، فرهنگ غذا بی قوام شده و عطر خوش غذاهای مادربزرگ نوستالژی دیگری را رقم می زند.
این روزها آوای پیوستن رشت به شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو، هیاهویی پر نشاط ایجاد کرده و شهردار رشت از پیوستن رشت به شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو خبر داد و همه واحدهای پذیرایی گیلان به اهتمام این موضوع، هوشیارتر از پیش منوهای رستوران های خود را به طعم غذاهای محلی می آرایند.
سید محمدعلی ثابت قدم شهردار کلانشهر رشت با اعلام مطلب فوق گفت: چهارشنبه هفته گذشته در نشست یونسکو در پاریس، ایرینا بوکووا دبیرکل یونسکو اعلام کرد: رشت و 46 شهر دیگر از 33 کشور جهان، به شبکه شهرهای خلاق جهان پیوسته اند.
وی ادامه داد: رشت تنها شهر کشور است که در زمینه خوراک شناسی در این زمینه ثبت شد و اصفهان نیز در زمینه صنایع دستی به ثبت رسید.
ثابت قدم اضافه کرد: این یک گام به سوی یکی از مهم ترین اهداف ما یعنی برندسازی برای رشت است.
ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن خود می نویسد: مسئله خوراک انسان و تهیه آن، بنیان تمدن را تشکیل می دهد، کلیسای جامع و معبد، موزه هنر و تالار موسیقی، کتابخانه و دانشگاه ، همه روکار بنای تمدن هستند و باید چشم داشت و در پشت ظاهر مطبخ را دید.
امروزه جغرافیای تغذیه در فضای جغرافیایی خاص خود و در ارتباط با سایر عناصر، فضایی از اهداف پر طرفدار و پر درآمد در کشورهای پیشرو در امر گردشگری محسوب می شود.
کارسختی نیست فقط باید کوله را جمع کرد، به روی دوش انداخت به راه افتاد و زد به جاده های خوب...
خوشمزه ترین جاذبه گردشگری گیلان، غذاهای محلی است که طعم طبیعت در درونش رسوخ کرده و باقلی قاتوق، ساده ترین و خوشمزه ترین ابداعات آشپزی این خطه سرسبز است و بس و دیگر نمی گوییم از مطنجن مرغابی (مرغابی، رب انار، مغز گردو و ...) ، شیرین قرمه و ...
گیلان را بایستی در چهار فصل دید و حظ جنگل و باران، برنج و شالی، رودهای خروشان و پامچال، زیستگاه قو و مرغابی، خروش روز و شب امواج دریا، جشن رنگ در لباس های محلی و رسوخ طعم طبیعت در غذاهای محلی و جشن ها و آیین ها و هزاران جاذبه طرح به طرح را حس کرد اما این بار در کنار جنگل و دشت زاران و چشمه سارها و رودها ، دعوت می شوید به روستای دستک در آستانه اشرفیه واقع در شرق استان گیلان ...
مکانی که هیچکس بی چهره بشاش از سالن های غذاخوری اش بیرون نخواهد رفت و بوی تند ماهی همه جا را پر کرده و تا دل باقلی قاتوق برآمده از طبیعت این سرزمین سبز نیز نشسته است و به گفته نجف دریابندری نویسنده، مترجم و برآورنده کتاب آشپزی کسانی که در کنار دریا مزه ماهی تازه صید شده را چشیده باشند، تفاوت را با طعم ماهی های پیشین که مزه کرده است را خوب می فهمد و این را مردی می گفت که خود صیاد است و رستوران داری در دستک و دریابندری را نیز خوب می شناخت و با لبخند می گوید: گاه ماهی ها که از گردش جمعی شبانه باز می گردند، سفره سپید صیادان را پرنشاط می کنند و خود طربناک می شوند.
دستک، با طعم خوش ماهی های تازه شمال و جاده ای سرشار از جنگل و ساحل، سهم آستانه اشرفیه واقع در 27 کیلومتری شرق استان گیلان است و تالاب بندر کیاشهرش جاذبه ای سرآمد در این شهرستان محسوب می شود.
گروه گروه گردشگران وارد دکان هایی می شوند که عطر غذاهای محلی و کباب اوزون برون فضای آن را پر کرده و جالب سخن اینکه مادر بزرگان در پس پرده نقش آفرینند.
سرولات روستایی دیگر است، در فاصله سه کیلومتری جنوب چابکسر از توابع شهرستان رودسر در کنار رودخانه پر آب آچیرود در ابتدای دامنه شمالی البرز، سراسر دریا، جنگل آسمان و شگفتی است. گویی جنگل و آسمان در امتداد هم بی پایان است و در فرودست کشتزارها و جلگه در افق صورتی و نارنجی غروب، غوغای رنگ و هیاهوی سبز می آفریند.
سرولات، دهی است در فرادست آرمیده بر دامنه یک کوه، رودخانه ای در فرودستش به مقصد خزر می گذرد و کوهی با پوشش جنگلی دیگر که شگفتی منطقه را بیش افزا می شود و اتصال دریا و ساحل با افق شگفت انگیزتر ...
تعطیلاتش خلوت نیست و اگر در روزهای شلوغ نتوانید میهمان رستوران خاور خانم شوید، به طور حتم جاذبه طعم و بوی غذای محلی گیلان در فضایی خانگی، روستایی و نم باران را از دست خواهید داد.
روزهای تعطیل همچون نوروز، گردشگران برای لذت بردن از غذاهای محلی خاور خانم که ویژگیش پخت سنتی در فضایی روستایی است، مسیر دشوار رستورانش و صف طولانی را تاب می آورند تا بی نصیب از دستپخت ناب روستایی و سفره گسترده غذاهای محلی گیلان نمانده باشند.
خاور خانم معتقد است بایستی در رستوران سنتی از وسایل طبخ سنتی استفاده شود به همین دلیل هنوز روی چراغ های خوراک پزی سنتی غذا می پزد و شیوه سرو غذا در رستورانش متفاوت است.
سرو لات، از معدود مکان هایی است که با توجه به ویلاسازی های بسیار و دیدنی، بافت روستاییش را حفظ کرده و بازار اجاره خانه های روستایی داغ است و از همه بیشتر آنهایی که هماهنگ با اقلیم و در فضای مه آلود جنگلی ساز شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با ابراز خرسندی از اقدام انجام شده، موضوع پیوستن رشت به شهرهای خلاق دنیا را فرصتی برای رونق و توسعه گردشگری استان دانست.
رضا علیزاده افزود: گیلان با 170 نوع غذای محلی یکی از استان های غنی در زمینه گردشگری فرهنگی بویژه تنوع غذایی است که این موضوع، می تواند بعنوان یکی از گونه های گردشگری تخصصی غنی در بحث گردشگری برجسته و مورد اهتمام قرار گیرد.
وی تصریح کرد: در این راستا دفاتر خدمات مسافرتی استان به سمت برپایی تورهای تخصصی گردشگری سوق داده شده که این موضوع، یکی از موارد مورد توجه در ماه های اخیر است.
امروز آدمیان بر مبنای قوای سرعت بیش از همیشه سر در گریبانند و گاه از دیوهایی می نالند که خود با تغییر رفتار، آنان را برآشفته اند و امروز به شکل سرطان، بیماری های قلبی ، مغزی ، معده و ... بر فضای زندگی دود اندود شده اند. فرهنگ غذایی مان از عطر غذای دیگ های مسی مادربزرگ فاصله گرفته که هیچ! ذائقه ها هم دیگر شده است به گونه ای که مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بیان داشت: 50 درصد زنان و 40 درصد مردان کشور به دلیل تغذیه نامناسب و کم تحرکی دچار اضافه وزن هستند.
هنوز آنچنان بی اقبال نشده ایم که باز نگردیم، هنوز کوچه باغ های روستاهایمان از عطر غذاهای محلی آکنده است و شاید هنوز مادربزرگان راهی سرای سالمندان نشده، هستند که جیب های نوه هایشان را به نخودچی کشمش، گردو، بادام و برگه های میوه پر می کنند.
چنانچه از تحقیقات مردم نگاری شهرهای استان گیلان بر می آید، به تقریب هیچ آیین و سنتی از اهالی این منطقه (از تولد و دندان در آوردن نوزاد تا ازدواج و بارداری، از مراسم مذهبی تا آیین های ملی و از بیماری تا سوگواری) بدون وجود غذای خاص آن مراسم رسمیت نداشته و در این رابطه باورها و اعتقادات فراوانی در زندگی مردم مشاهده می شود.
به هر روی با پیوستن رشت به شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو، وقت است که بازگردیم و هویت غنی پیشینیان نیک اندیشمان را غبار بزداییم و بر زندگی نوین خویش جاری سازیم.

با کانال تلگرامی آخرین خبر همراه شوید telegram.me/akharinkhabar