آیا یارانه سفر منجر به توزیع مکانی سفر خواهد شد؟

یارانه سفر به عنوان یک عامل انگیزشی با پایین تر آوردن قیمت تمام شده بسته های سفر گروهی برنامه ریزی شده به مناطق حاشیه ای می تواند منجر به توزیع مکانی سفر شود. البته تحقق کامل این مهم شروط خود را می طلبد.

چندی پیش مسعود سلطانی فر، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از پرداخت یارانه سفر با هدف ترویج سفر به مقاصد کمتر شناخته شده خبر داد و استان سیستان و بلوچستان، مسیر زاهدان، زابل و چابهار به عنوان نخستین مقاصدی معرفی شدند که قرار است سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، یک‌ سوم هزینه‌ سفر به آنها را در سال 95 بپردازد.

با اینکه استان سیستان و بلوچستان ظرفیت ها و جذابیت های قومی، فرهنگی، تاریخی و طبیعی بسیاری دارد سال ها است که با تعداد اندک گردشگران رو به رو بوده و متاسفانه از عواید مالی آن بهره ای نبرده است. علاوه بر این قیمت بالای تمام شده تورهای چابهار و سیستان و بلوچستان در کنار توسعه اندک زیرساخت های مورد نیاز، توسعه گردشگری در این منطقه را با مشکلاتی جدی مواجه ساخته است.

در همین راستا «دنیای سفر» به منظور ارزیابی میزان اثرگذاری سیاست اعطای یارانه برای توزیع و افزایش سفرهای داخلی به مناطق حاشیه ای و کمتر شناخته شده در گفتگو با "مدیر کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان" و "رییس انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، زیارتی و گردشگری استان تهران"، درصدد شناسایی مهمترین عواملی است که بر استقبال اندک گردشگران از این مقصد تاثیر گذاشته و قیمت تمام شده تورها و سفر های شخصی را بالا برده است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان در اشاره به عواملی که منجر به کاهش سفر به این استان می شود گفت: فاصله زیاد بین این استان با مراکز جمعیتی و استان های فرستنده گردشگر به ویژه استان تهران یکی از مهمترین موانع جذب گردشگر است. طولانی بودن مسافتی که در طی تعطیلات چند روزه و کوتاه مدت کشور – به جز تعطیلات عید نوروز – چه از منظر هوایی، زمینی و یا ریلی باید طی شود موجب شده این استان در مقایسه با سایر استان ها از مزیت رقابتی مورد نظر برخوردار نباشد. از طرف دیگر ناآشنایی با ظرفیت های این استان در کنار سال ها دور ماندن سیستان و بلوچستان از برنامه های توسعه زیرساخت های گردشگری مزید بر علت شده و حجم سفر به این استان را با عدم اقبال جدی رو به رو کرده است.

کامبیز مشتاق گوهری در ادامه اضافه کرد: علاوه بر سیاه نمایی در خصوص امنیت این استان از دهه 60 به بعد به واسطه پوشش گسترده اخبار و تبلیغات نه چندان مثبت، همجواری با دو همسایه پر حادثه و خبر ساز افغانستان و پاکستان نیز بر عدم توسعه صنعت گردشگری در این استان تاثیر گذاشته است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان خاطر نشان کرد: با معرفی صحیح پتانسیل های استان و فراهم ساختن امکان سفر برای گروه های پیشتازی نظیر راهنمایان گردشگری، خبرنگاران، عکاسان، هنرمندان و به طور کلی نخبگان فرهنگی به عنوان مراجع اجتماعی می توان امید داشت، مخاطبان بیشتری جذب بازار گردشگری سیستان و بلوچستان شوند.

وی در این خصوص ادامه داد: در سه سال گذشته تورهای مختلفی طراحی و برگزار شد. از طرف دیگر بر طبق تفاهم نامه ای بین استانداری سیستان و بلوچستان و ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مقرر شد مقصد ملی گردشگری ایرانیان در سال 95 سیستان و بلوچستان معرفی شود. علاوه بر این رویدادهایی در حال وقوع است تا بتوان تمرکز و توجه ملی را بر توسعه این منطقه و ساحل مکران سیستان متمرکز سازد.

مشتاق گوهری در اشاره به اهمیت مشوق های سفر به سیستان و بلوچستان اظهار کرد: یارانه ای که قرار است توسط دولت به دفاتر خدمات مسافرتی برای طراحی بسته های رقابتی تر سفر به سیستان و بلوچستان، داده شود یکی از همین طرح های تشویقی است و می تواند تاثیر قابل توجهی در افزایش تعداد گردشگران به این منطقه داشته باشد. با اعطای این یارانه، یک سوم هزینه ها در غالب سفرهای گروهی و با تورهای برنامه ریزی شده تامین شده و مطمئنا گروه های پیشتاز سفر و نخبگان فرهنگی چنین مقصدی را امتحان خواهند کرد.

وی تمرکز و تغییر نگاه هنرمندان و چهره های مرجع را از مرکز به حاشیه مهم دانست و بیان کرد: حضور افراد هنرمند و تاثر گذار نظیر احمد نادعلیان به عنوان یک هنرمند برجسته در هرمز، تاثیر بسیار زیادی در جذب هنرجویان، گردشگران و مسافران به این جزیره داشته است. چنین چهره هایی می توانند در اشتهار و شناساندن فرهنگ غنی و زیبایی های سیستان و بلوچستان نیز تاثیر قابل توجهی داشته باشند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان طبیعت گردی، گردشگری تاریخی و میراث فرهنگی و در نهایت گردشگری روستایی را از پتانسیل های اصلی گردشگری این استان دانست و گفت: به منظور ارتقا فرهنگ میهمان داری و پذیرایی از گردشگر نیز تلاش شده است با آگاه سازی جامعه محلی و متشکل کردن آنها زیرساخت هایی برای فراهم ساختن بسترهای خدماتی به گردشگر ارائه و محل اقامت در اختیار آنها گذاشته شود. بالا بردن کیفیت خدمات و استانداردسازی در کنار سایر فعالیت ها در این زمینه از دیگر اقداماتی ست که در حال انجام است.

وی در ادامه افزود: شبکه ای متشکل از 600 دهیاری، انجمن ها و نمایندگی های میراث فرهنگی با همکاری و ارتباط با یکدیگر برنامه های توسعه گردشگری را تعقیب می کنند و به ارائه خدمات به مسافران می پردازند.

مشتاق گوهری در اشاره به سطح کیفی و تعداد تاسیسات رفاهی و بین راهی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: این تاسیسات در بین استان های همجوار نظیر خراسان جنوبی، کرمان و هرمزگان در سطح و تعداد مطلوبی قرار ندارد. یکی از اولویت هایی که در حال حاضر توسط دستگاه های مربوطه دولتی و بخش خصوصی باید پیگیری شود، همین موضوع است. با فراهم ساختن تسهیلات مورد نیاز برای سرمایه گذاری بخش خصوصی در تلاش هستیم تا چنین تاسیساتی را در منطقه ایجاد کنیم. حتی از استان هایی که با این حوزه آشنایی بیشتری دارند، خواسته ایم تا بخش خصوصی علاقه مند به سرمایه گذاری در این بخش را از سایر استان ها به ما معرفی کنند. با این حال به نظر می رسد ورود بخش خصوصی به این حوزه به سبب عدم اطمینان از بازار گردشگری و نوپا بودن برنامه های توسعه گردشگری در منطقه یکی از عوامل اصلی در عدم ورود سرمایه گذار به این بخش باشد.  

رضا اباذری، رییس انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، زیارتی و گردشگری استان تهران نیز در گفت و گو با «دنیای سفر» در تشریح مهمترین عوامل در بالا بردن قیمت تمام شده سفرهای داخلی به استان سیستان و بلوچستان گفت: به خاطر طولانی بودن بعد مسافت در مسیرهای هوایی منتهی به این استان، یکی از گران ترین نرخ های پروازی با 886 مایل، به مسیر تهران - چابهار تعلق دارد. به همین منظور قیمت تمام شده تورهای مسافرتی به مقصد چابهار و استان سیستان و بلوچستان بیشتر از سایر استان ها است.

وی تشریح کرد: البته پیدا کردن بازار چنین مقصدی نیز هزینه های مربوط به خود را دارد و الزامات بازاریابی خود را می طلبد. برای هر مقصدی باید مشوق هایی ایجاد کرد تا آژانس های مسافرتی و یا دفاتر خدمات سفر به عنوان سرمایه گذار، پرواز به چنین مناطقی را چارتر کنند. منطقه چابهار نیز به همین ترتیب است.

اباذری در ادامه تصریح کرد: کیش و قشم نیز پس از سال ها سرمایه گذاری، چارتر کردن هواپیما و با انجام پروازهای خالی به مقاصدی که اکنون هستند تبدیل شده اند. در نهایت هر مقصدی باید از پتانسیل و مشوق لازم برخوردار شود تا ارزش سرمایه گذاری را پیدا کند.

رییس انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، زیارتی و گردشگری استان تهران بیان کرد: مجموعه ای از عوامل نظیر توسعه خطوط هوایی، اقامتگاه ها، اقدامات بازاریابی، خدمات گشت و جاذبه ها هستند که می توانند یک مقصد را در مسیر توسعه قرار دهند.

وی در ادامه ابراز کرد: برای رونق گردشگری داخلی نیاز به فرهنگ سازی داریم. معمولا در تعطیلات، سفرهای ایرانیان تنها به مقاصد خاصی نظیر شمال، اصفهان، شیراز، کیش و مشهد منتهی می شود. برای اینکه تمام گستره جغرافیایی کشور را بتوانیم در مسیر جریان گردشگری داخلی قرار دهیم و به هدف توزیع مکانی سفر دست یابیم باید با مشوق های مالی در کنار فرهنگ سازی، جامعه مسافر را تشویق به سفر به مقاصد جدیدتر کرد.

اباذری نتیجه دیگر ارائه چنین یارانه هایی را به مقاصد جدیدی همچون استان سیستان و بلوچستان، فرهنگ سازی و اشاعه سفرهای گروهی دانست و گفت: سفر با آژانس های مسافرتی و در غالب سفرهای گروهی برنامه ریزی شده منجر به سرشکن شدن هزینه ها و ارتقا استانداردهای سفر نظیر بهره مندی از خدمات راهنمای سفر و بیمه مسافرتی می شود.

با تمام آنچه در مورد اند&am