هتل های بومی، ضامن پایداری و حافظ الگوهای اصیل معماری

با استفاده از الگوهای معماری سنتی و بومی می توان هتل هایی ساخت که برای تجربه کردنش فقط باید به ایران سفر کرد.

در بازار پر از تفاوت و تنوع امروز، یافتن راهی برای دیده شدن سخت است. یکی از استراتژی های ایجاد تمایز، "ترین" شدن است؛ بزرگ ترین هتل منطقه، بلندترین ساختمان دنیا، مدرن ترین سیستم حمل و نقل جهان و موارد بسیار دیگر. اما راه های ساده تری هم وجود دارد. راه هایی که نیازی به وارد کرد مهندس و نیروی کار و مصالح از خارج نداشته باشد. راه هایی که همین جا جلوی چشم ما هستند ولی فراموش شده اند. راه هایی که ما را "شبیه ترین" به خودمان می کند. فرهنگ، تاریخ و محیط زیست هر منطقه که به شیوه معیشت مردمان یک سرزمین شکل می دهد منحصر بفرد است مثل اثر انگشت؛ پس برای متمایز بودن کافی است شبیه خودمان باشیم.

در دنیای سفر و گردشگری خیلی چیزها تغییر کرده است. مثلاً زمانی آنها که به دنبال تجربه های نو و بدیع بودند، برای زیستن به سبک زندگی افراد بومی سفر می کردند و به دنبال اصالت می گشتند، نوجو و نوگرا نامیده می شدند و تعدادشان هم بسیار محدود بود. حالا اما این افراد خودشان در چند خوشه بزرگ طبقه بندی می شوند. گردشگری روستایی، گردشگری کشاورزی،گردشگری معیشت و امثال این دسته بندی ها از گردشگری، حاصل تغییر سلیقه و علاقه در گردشگران است.

فرهنگ، تاریخ و محیط زیست هر منطقه که به شیوه معیشت مردمان یک سرزمین شکل می دهد منحصر بفرد است مثل اثر انگشت؛ پس برای متمایز بودن کافی است شبیه خودمان باشیم

در چنین شرایطی بدیهی است که خدمات و محصولات گردشگری نیز باید همگام با گردشگران تغییر کنند. این روزها اقامت گاه های بومی دیگر خدمات مهجور و ناشناسی برای گردشگران نیستند و چه بسا اقامت در یک اقامتگاه بومی و خوردن از غذاهای محلی در سفر ارزش افزوده نیز ایجاد می کند. در حالی که بسیاری از دست اندرکاران گردشگری از کمبود هتل در ایران و همچنین پایین بودن سطح کیفیت خدمات هتلداری شکایت می کنند خبرهای خوبی هم درباره ساخت هتل های جدید با بهره گیری از الگوهای معماری بومی می شنویم؛ مانند خبر ساخت اولین هتل کپری ایران در منطقه قلعه گنج در جنوب استان کرمان. کپر گونه ای اقامتگاه سایه بانی است که ساخت آن در جنوب ایران رواج داشته است. کپرها به هنگام فصل گرما و درست در زمان برداشت خرما، در نخلستان ها با استفاده از تنه درخت خرما بنا می شدند تا کشاورزان در زیر سایه خنک آن بیاسایند. الگو گرفتن از چنین اقامتگاهی برای ساخت هتل یکی از مصادیق توسعه پایدار و رعایت یکی از اصلی ترین ارکان معماری سنتی ایرانی، یعنی استفاده از مصالح بوم آورد است.

شکل بناهای هر منطقه و مصالح بکار رفته در آن ها بخشی از دانش سنتی آن منطقه محسوب می شود که با توجه به شرایط محیطی و فرهنگی آن سرزمین بی نقص ترین و بهترین بوده است. در معماری سنتی توجه بسیاری به آب و هوای منطقه می شد و طراحی بنا به گونه ای بود که اهل خانه از سرما و گرمای بیش از حد هوا در امان باشند، نکته ای که در معماری سبز یا محیط زیست دوست بسیار حائز اهمیت است. اگر از جنبه های زیبایی و اصالت چنین معماری بگذریم، کمترین حاصلش در هتل سازی مدرن صرفه جویی در مصرف انرژی است. 

می شود هتل های پنج ستاره زیادی با بتن آرمه، فلز، سنگ و شیشه در همه جای ایران ساخت. می شود مدرن و مدرن تر شد ولی چنین انتخابی به معنای بی توجهی به تقاضای بخش مهمی از بازار است. بسیاری از دست اندرکاران صنعت گردشگری بر این باورند که ایران باید بر روی گردشگری کم شتاب و انواع پایدارتر گردشگری سرمایه گذاری نماید تا تبعات منفی توسعه گردشگری انبوه دامن گیر اقتصاد، فرهنگ و محیط زیست کشور نشود. حرکت به چنین سمت و سویی ملزوماتی می طلبد که یکی از آن ها داشتن زیر ساخت های مناسب و سبز است. طراحی هتل هایی که به سبب هماهنگی شان با محیط پیرامون، زیبایی بصری مقصدهای گردشگری را حفظ می نمایند و فکری به حال کم کردن اثرات محیط زیستی اقامت گردشگران می کنند یکی از این زیر ساخت ها است.

شکل بناهای هر منطقه و مصالح بکار رفته در آن ها بخشی از دانش سنتی آن منطقه محسوب می شود که با توجه به شرایط محیطی و فرهنگی آن سرزمین بی نقص ترین و بهترین بوده است

قطعاً هنوز اقامت در هتل های مدرن یا شعبه ای از یک هتل زنجیره ای با فضاها و المان های آشنا انتخاب بسیاری از گردشگران است. اما با توجه به روند اخیر سرمایه گذاری ها در بخش هتل سازی در کشورهای عرب منطقه، ایران باید بتواند با بهره گیری از معماری بومی منحصر بفرد خود مزیت رقابتی ایجاد نماید. روند سرمایه گذاری در کشورهای حوزه خلیج فارس به سوی ساخت هتل های متوسط است؛ درست بر خلاف رویه های قبلی که به دنبال لوکس ترین ها و مجلل ترین ها بود. در برخی استان های ایران اقامتگاه های بومی بسیار موفق عمل کرده اند و حتی در سطح بین المللی هم مطرح شده اند؛ مانند داستان علی حیدری و مضیفش که یکی از انواع اقامتگاه های سنتی در منطقه خوزستان است. تمامی این فعالیت ها موقعیت منحصر بفردی را در اختیار ایران قرار داده تا امروز که به فکر جذب سرمایه گذار و هتل سازی هستیم با پا فشاری بر وجوه تمایز خودمان با دیگران، اقامتگاه ها و هتل هایی را به گردشگران ارائه دهیم که منحصر به ماست و برای تجربه کردنش فقط باید به ایران سفر کرد.