طرح مرکز «گردشگری مایس» در دست تدوین

راه حل همزمانی ورود گردشگران خارجی و برگزاری همایش ها در شهرهای گردشگرپذیر چیست؟

تداخل زمانی و مکانی برگزاری همایش ها، سمینارها و نمایشگاه های مختلف با زمان اوج سفر گردشگران خارجی به کشور، به گلایه مستمر فعالان گردشگری کشور به ویژه تورگردانان و هتلداران تبدیل شده و این در حالی است که در دنیا، صنعتی با عنوان گردشگری مایس (mice) یا گردشگری جلسات، مشوق ها،کنفرانس ها و نمایشگاه ها میزبانی همایش ها، با هدف مدیریت برگزاری همایش های گوناگون، رو به توسعه گذاشته است؛ صنعت رو به رشدی که در این سال ها مورد توجه بسیاری از کشورها بوده و حالا به گفته مدیر کل بازاریابی و تبلیغات گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، به منظور پایان دادن به بی نظمی های موجود در زمینه برگزاری همایش ها که به مشکل اقامت و کاستی های صنعت حمل و نقل کشور دامن می زند و نیز با هدف بهره گیری از منافع اقتصادی این صنعت، در دستور کار سازمان متبوعش قرار گرفته است.

علی باقر نعمتی زرگران در گفت وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه «مایس» صنعتی است که بسیاری از کشورها برای کسب اعتبار و درآمد از این محل بر روی آن سرمایه گذاری کرده اند، می گوید: «از آنجاکه میهمانان همایش ها و سمینارها را غالبا افرادی تشکیل می دهند که تصمیم ساز، نخبه و سرمایه دارند، جلب و جذب آنها برای کشورها بسیار حائز اهمیت است؛ این افراد علاوه بر آنکه می توانند نقش مهمی در تصمیم سازی ها و سیاست های کلان هر کشوری داشته باشند، در شمار گردشگرانی به حساب می آیند که در سفرهایشان هزینه می کنند و در صورتی که تجارب خوبی در سفرشان داشته باشند، مبلغان خوبی نیز برای کشور میزبان خواهند بود.»

وی ادامه می دهد: «همچنین میزبانی از همایش ها، از آن جهت مورد توجه قرار گرفته است که نام شهر و کشوری را که میزبانی آن همایش را برعهده دارد رسانه ای می کند و بر سر زبان ها می اندازد که این خود تبلیغی ادامه دار و موثر برای کشور میزبان است؛ تبلیغاتی که به دلیل عجین شدن نام آن منطقه با اسم همایش یا سمیناری خاص، میلیون ها بار تکرار شده و در محیط های مجازی توسط کاربران متعدد بازیابی می شود.»

نعمتی تصریح می کند: «به دلیل اهمیتی که میزبانی همایش ها برای شهرها و کشورهای مهم پیدا کرده است، بسیاری از کشورها در تلاش هستند تا نام خود را به عنوان مرکزی برای برگزاری یک رویداد خاص در اذهان و تقویم جهانی ثبت و از این طریق بر ویژگی خاصی تاکید و برای خود برندسازی کنند.» به گفته این مقام مسوول، برای نیل به اهدافی که مورد نظر صنعت مایس است، نهاد یا نهادهای متولی آن در تلاشند با محاسبه هزینه فایده برگزاری همایش ها، منافعی را که از محل برگزاری این رویدادها و نمایشگاه ها می تواند عاید شهرهای میزبان شود به حداکثر برسانند و تا آنجا که امکان دارد از هزینه ها بکاهند.

نعمتی خاطرنشان می کند: «در واقع چنین نهادی با مشارکت دیگر نهادها و سازمان هایی که قصد برگزاری همایش، نمایشگاه یا سمینار را دارند، تقویم زمانی برگزاری این رویدادها را تنظیم و با در نظر گرفتن کلیه مولفه های دخیل در برگزاری آنها، از جمله زمان و مکان برگزاری همایش، افراد و ارگان های برگزارکننده و مجریان امور، کلیه طراحی ها و اصول پیاده سازی طرح ها برای برگزاری هر چه بهتر و موثرتر این رویدادها را مدیریت می کند.»

مطالعه تجارب دیگر کشورها در مایس

در همین راستا، مدیر کل بازاریابی و تبلیغات گردشگری سازمان میراث فرهنگی کشور از آماده سازی طرح راه اندازی مرکز مایس کشور برای ارائه به هیات دولت خبر می دهد. نعمتی خاطرنشان می کند: «اگر این طرح در دولت تصویب شود، کلیه سازمان ها و نهادها مکلف خواهند شد برای برگزاری همایش ها و سمینارهای خود، تایید این مرکز را دریافت کنند.» وی به اقدامات انجام شده در سطح سازمان برای مدیریت رویدادهای گردشگری اشاره می کند و به خبرنگار ما می گوید: «برای مدیریت رویدادهای گردشگری، کمیته ای در سازمان تعریف شد که با برنامه ریزی های منسجم، زمان، مکان و شرایط اجرای این رویدادها را مشخص کرده است.» نعمتی می افزاید: «کمیته مذکور طرح را نوشته و آماده کرده است و در حال حاضر منتظر ابلاغ آن به مدیران سازمان هستیم.»

مدیر کل بازاریابی و تبلیغات سازمان میراث فرهنگی اضافه می کند: «کارشناسان ما در سازمان میراث فرهنگی در حال مطالعه مدل های مختلف راه اندازی این مرکز هستند. آنها با مطالعه الگوها و تجارب کشورهای موفق در این حوزه به دنبال نوشتن طرحی هستند که از آزمون و خطاها در مرحله اجرا بکاهد و موفقیت طرح را تضمین کند.»

وی همچنین اشاره می کند که نویسندگان این طرح باید ملاحظه دیگری را نیز در نظر بگیرند و آن اینکه طبق قیدی که مجلس برای دولت در زمینه عدم تعریف و ایجاد ساختارهای جدید مقرر کرد، نباید ساختاری مجزا برای مرکز مایس در نظر بگیرند و باید به دنبال ساز و کاری باشند که این مرکز بتواند در دل ساختارهای موجود و با استفاده از امکانات فضای مجازی شکل بگیرد.

نعمتی با ذکر فواید تشکیل مرکز مایس اظهار می کند: «با تعریف این مرکز، کیفیت میزبانی ما برای همایش های مختلف ارتقا می یابد، ریخت و پاش های غیرضروری در برگزاری همایش ها محدود و کنترل می شود، پروتکل نویسی تقویت می شود و همچنین با توجه اصولی و هدفمند به نتایج مثبت این صنعت، زیرساخت های گردشگری در کشور توسعه می یابد.» وی اضافه می کند: «در حال حاضر، کشورهای زیادی هستند که از محل این صنعت، درآمدهای کلان کسب می کنند؛ تا آنجا که برخی کشورها با کمترین زمین های گردشگری و با حداقل جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، تنها با خلق یک رویداد و تبلیغ و مدیریت اصولی آن درآمدی به دست می آورند که حتی تا ده برابر عواید ما از محل تخت جمشید با آن همه عظمت و شکوه تاریخی است.» این مقام مسوول در پایان با تاکید بر گستردگی و تعدد ملاحظات مربوط به برگزاری همایش ها، تشکیل مرکز مایس را بسیار ضروری می داند و نسبت به تشکیل این نهاد در آینده ای نزدیک ابراز امیدواری می کند.

تا امروز اقدامی صورت نگرفته

در همین حال، رئیس جامعه تورگردانان کشور با تاکید بر کمبود زیرساخت های اقامتی در ایران و ساماندهی همایش ها اظهار می کند: «ساماندهی برگزاری همایش ها در کشور کار دشواری نیست و تنها منوط بر شکل گیری اراده ای در این خصوص در میان مسوولان سازمان میراث فرهنگی به عنوان متولی اصلی صنعت گردشگری کشور است.» ابراهیم پورفرج اضافه می کند: «بارها در این خصوص با مسوولان سازمان گفت وگو کرده ایم اما تا به امروز اقدامی عملی را در این زمینه شاهد نبوده ایم.»

وی ادامه می دهد: «در ساماندهی برگزاری همایش ها دو ملاحظه اصلی وجود دارد؛ یکی زمان و دیگری مکان برگزاری همایش ها. در کشور دو فصل بهار و پاییز زمان اوج ورود گردشگران خارجی به کشور است و اگر برگزاری همایش ها را از این دو فصل به فصل تابستان و زمستان منتقل کنیم، بسیاری از مشکلات اقامتی ما به ویژه در شهرهای توریستی کشور حل و از سوی دیگر صنعت هتلداری از حالت فصلی خارج می شود و در تمام طول سال شاهد رونق آن خواهیم بود.»

به گفته این فعال بخش خصوصی، در شرایطی که به دلایل اجتناب ناپذیر همچون رویدادهای جهانی، ناگزیر از برگزاری این رویدادها در زمان های اوج سفر هستیم و تاریخ ها بعضا قابل تغییر نیست، با برگزاری این همایش ها و نمایشگاه ها در شهرهای کمتر گردشگرپذیر می توانیم بر مشکل ترافیک گردشگران و کمبودهای اقامتی تا حد زیادی فایق آییم و به این ترتیب زمینه را هم برای رونق زیرساخت های گردشگری در مناطقی که از این حیث کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، فراهم کنیم.

به نظر می رسد حالا بالاخره، دغدغه های منطقی تورگردانان و هتلداران و در کل فعالان صنعت توریسم در ارتباط با کمبود و عدم توزیع یکسان امکانات گردشگری در سطح کشور، توانسته مسوولان این صنعت را به تکاپوی حل این مشکل بیندازد؛ تا آنجا که مدیرکل بازاریابی و تبلیغات سازمان میراث فرهنگی، از تهیه طرحی برای ارائه به دولت خبر می دهد که به واسطه آن مجوز راه اندازی مرکزی برای مدیریت میزبانی رویدادهای مختلف گردشگری صادر خواهد شد. اما باید دید که آیا این خبر در عمل می تواند به نگرانی ها و مشکلات فعالان این صنعت پایان دهد؟