کارگردان فیلم «متولد ۶۵»: جوانان دهه شصتی بهترین مشاور من بودند

مهر/ کارگردان فیلم سینمایی «متولد ۶۵» معتقد است جوانان دهه شصتی بهترین مشاور برای فیلم او بوده اند.
فیلم سینمایی «متولد ۶۵» محصول جدید مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به کارگردانی مجید توکلی و تهیه‌کنندگی محمدمهدی عسگرپور، داستان دختر و پسر جوانی را روایت می‌کند که با رویای پولدار شدن، خود را در شخصیت‌های مختلف اجتماعی جا می‌زنند و از این طریق می‌خواهند به خواسته‌های خود برسند! کارگردان این اثر که خود از نسل همین جوانان است در تازه ترین تجربه سینمایی خود سعی دارد نمایی واقعی از طیف خاصی از دهه شصتی ها را نشان دهد که در شرایط امروز جامعه بلاتکلیف هستند و قدرت تصمیم گیری درست ندارند.
این فیلم سینمایی امروز ۱۵ بهمن ماه ساعت ۲۱ در کاخ جشنواره روی پرده می رود. مجید توکلی در گفتگو با خبرنگار مهر به نکاتی در مورد فیلم خود اشاره کرده است که دانستن شان قبل از تماشای اثر می تواند تصویر واضح تری از کار را پیش چشمان مان ترسیم کند. این گفتگو را در زیر می خوانید:
* «متولد ۶۵» عنوانی است که یک نسل خاطره باز را کنجکاو دیدن فیلم می کند. این انتخاب چگونه شکل گرفت و چه راهی برای تولید طی کردید؟
- قصه «متولد ۶۵» درست از همان اسم فیلم شروع شد و بر اساس یک اتفاق ساده واقع در اطرافم رقم خورد و داستان اولیه را نوشتم. آن روزها که دنبال تهیه کننده می گشتم به رضا میرکریمی مراجعه کردم و ایشان که فیلم های کوتاه من را دیده بودند قصه را شنیدند و استقبال کردند. بعد از این، کار برایم جدی تر شد و تصمیم گرفتیم ماجرا را با پیگیری بیشتر پیش ببریم.
طرح اولیه را به جمیله دارالشفایی که از همکاران مطبوعاتی قدیمی بود دادم تا نگارش فیلمنامه اولیه را شروع کند. همان روزها محمدمهدی عسگرپور به عنوان تهیه کننده پشت پروژه ایستادند و قرار شد آقای میرکریمی مشاور کارگردان باشند. فیلمنامه کم کم نوشته شد و جلسات متعددی داشتیم تا به یک نسخه اولیه برای درخواست پروانه ساخت رسیدیم و کار را شروع کردیم. این قصه بیشتر به حال و هوای نسلی که دهه ۶۰ به دنیا آمدند و امروز بلاتکلیف در جامعه زندگی می کنند می پردازد.
* دهه شصتی ها نسل خاطره باز و خاطره سازی بودند که امروز گاهی در تک جمله هایی در فضای مجازی کودکی شان را مرور می کنند. چقدر از این نوستالوژی ها بهره بردید؟
- حس نوستالژی نداریم. بیشتر حال و روز دو جوان دهه شصتی را می بینیم که بلاتکلیف هستند و نمی دانند چه می خواهند.
* در اولین محک کارگردانی با حمایت یک تهیه کننده پیشکسوت سینما با بازیگرانی از نسل خودتان همراه شدید. این تجربه چطور بود؟
- خیلی خوب. شاید تصورش را هم نمی کردم که اینقدر همه چیز خوب پیش برود. به هر حال محمدمهدی عسگرپور تصویر یک مدیر تمام عیار سینمایی را داشت و از همان روز اول مثل یک حامی متعهد پشت گروه و من ایستاد و یک تیم جوان را مدیریت کرد. در مورد پدرام شریفی و هنگامه حمیدزاده هم همینطور، می دانستم که انتخاب مان درست است و هر روز که پیش می رفتیم مطمئن تر می شدیم تا امروز که نتیجه کار را هر کسی می بیند می گوید بازی های یک دست و روان کاراکترهای خاطره و افشار برایش ملموس است. ضمن اینکه هم نسل بودن مان روابط را راحت تر کرده بود و حرف هم را می فهمیدیم. هنگامه حمیدزاده و پدرام شریفی زحمت زیادی کشیدند تا حال خوب فیلم به تماشاگر منتقل شود.
* به نظر خودتان این فیلم می تواند نماینده قابل دفاعی برای نسلی که در حساس ترین برهه زمانی متولد شدند و فراز و فرودهای اجتماعی بسیاری دیده اند، باشد؟
- نمی توانم اینقدر محکم حکم صادر کنم ولی به هر حال اسم فیلم حرف اول را می زند و تکلیف را مشخص می کند. ما صرفا درباره دهه شصتی ها حرف می زنیم و همه چیز را در خدمت ساخت فیلمی جوانانه قرار دادیم ولی این را هم در نظر بگیرید که کنش ها و واکنش های شخصیت خاطره و افشار در فیلم به مناسبات همین نسل و فراز و فرودهایی که اشاره کردید بر می گردد. اینکه سردرگم هستند و بلاتکلیف. نه سر کوچه هستند نه ته کوچه.
یک جایی وسط مانده اند و نمی دانند این حال شان درست است یا غلط. همان چیزی که از دختر و پسرهای دهه شصتی جامعه مان می بینیم. در اعتقادات خود بلاتکلیف هستند در روابط عاطفی شان سردرگمند و نمی دانند آن سرکوچه ای ها درست می گویند یا آن ته کوچه ای ها. من از همین نسلم و به نظرم دهه شصتی ها نسل عجیبی هستند.
* رویای پولدار شدن وجهی عام برای جوانان این نسل است و نقطه قوت برای جذب مخاطب اما فرو رفتن در قالب های مختلف به نظر کار هوشمندانه ای بود. مشاوران و روانشناسان اجتماعی چه کمکی در این زمینه به شما داشتند؟
- قبل از نگارش فیلمنامه یا حتی همزمان با فیلمنامه از افراد بسیاری مشورت گرفتیم ولی واقعا چه مشاوری بهتر از بچه های دهه شصتی که دارند در جامعه زندگی می کنند و اطرافمان هستند؟ جزئیات فیلمنامه اگر خوب درآمده یا به ایده آل نزدیک شده به خاطر این بود که فضای کار برای نظر دادن باز بود. یک وقت هایی سر صحنه کارگردان اجازه هیچ نظری نمی دهد و یک وقت هایی باید فضا باز باشد تا گروه احساس کند می تواند ایده هایش را به کارگردان منتقل کند در «متولد ۶۵» هم فضا اینگونه بود.
* تقریبا بخش عمده ای از فیلم در فضای یک آپارتمان می گذرد ولی ریتم فیلم تند و خوب پیش می رود. نگران نبودید تماشاگر خسته بشود؟
- این نگرانی از ابتدا با ما همراه بود ولی با وجود داشتن فیلمبرداری مثل مسعود سلامی که می توانم بگویم همراه ترین بود، این نگرانی کم کم حل شد. ما حتی یک پلان تکراری در فیلم نداریم. حضور خود آقای عسگرپور هم به عنوان تهیه کننده ای که در اصل کارگردان است خیلی توانست به من کمک کند. ضمن اینکه فیلمنامه آنقدر جذابیت داشت که خیال مان از این بابت راحت باشد. به طور کلی فیلم باید در فضای آپارتمان روایت می شد و این نکته ای است که نوع قصه گویی ما را به این سمت برد نه محدودیت های رایج این روزها در فیلمسازی.
* در فیلمنامه یا حتی اجرا چه نکاتی باید رعایت می کردید که ممیزی نخورد؟ مثل مهمانی یا سیگار که امسال ظاهرا سخت گرفتند.
- جنس شخصیت پردازی ما از ابتدا اینگونه نبود که الزامی به استفاده از سیگار یا وجود مهمانی در فیلم داشته باشیم. یعنی شخصیت های فیلم «متولد ۶۵» اینطور نیستند و اتفاقا اگر افشار سیگار می کشید شاید انتظار رفتار دیگری از او داشتیم. منظورم المان هایی نظیر سیگار است ولی جنس حسادت های زنانه و غیرت مردانه و این مدل رفتارها در قصه وجود دارد.
* خودتان طیف مخاطبان «متولد ۶۵» را چطور ارزیابی می کنید؟
این فیلم برای همه است. برای اینکه تماشاگر برود سینما و بلیت بخرد و راضی از سالن بیاید بیرون و به دوستش هم بگوید برو «متولد۶۵ » را ببین. وقتی قصه تعریف کنی مردم، یعنی همه مردم می روند سینما و فیلم را می بینند. فرقی نمی کند چه قشری و چه طبقه ای. آشتی مردم ما با سینما فقط با قصه تعریف کردن اتفاق می افتد. امیدوارم منتقدان و اهالی سینما هم فیلم را دوست داشته باشند چون آن وقت است که حال همه گروه عالی می شود.



منبع: مهر